Paragwaj – kraj niedoceniany

Myśląc o Ameryce Południowej, rzadko myśli się o Paragwaju. Kraj relatywnie niewielki (choć większy od Polski), z ludnością rzędu 7 mln mieszkańców, bez dostępu do morza i praktycznie bez żadnych skojarzeń biznesowych, kulturalnych czy turystycznych. Trochę zapomniany.

Rzeczywiście przez wiele lat był to kraj z ograniczoną współpracą międzynarodową, monokulturą rolniczą, nastawioną przede wszystkim na zaspokajanie potrzeb wewnętrznych, wysoką korupcją i znacznym ubóstwem. To się jednak sukcesywnie zmienia. Dzięki sprzyjającym warunkom zewnętrznym i należytemu zarządzaniu makroekonomicznemu przez dwie dekady gospodarka Paragwaju rozwijała się szybciej niż średnia regionalna.

Sektor rolniczy i jego wpływ na gospodarkę

W 2023 r. wzrost PKB wyniósł 4,7 proc. i osiągnął poziom 43 mld USD (6,3 tys. USD per capita). Bezrobocie wyniosło 5,8 proc., a inflacja 4,6 proc. Z niewielkiego kraju rolniczo-hodowlanego Paragwaj stał się znaczącym eksporterem rolnictwa, hodowli zwierząt i energii wodnej. Ponadto Paragwaj poczynił niezwykłe postępy w ograniczaniu ubóstwa i skrajnego ubóstwa.

Nadal jednak nierówności dochodów pozostają wysokie (wskaźnik Gini wynosi 45). Znaczny jest także poziom korupcji, choć od kilku lat obserwuje się sukcesywną poprawę w tym zakresie. Konsekwencją istotnego udziału rolnictwa przy stosunkowo słabym rozwoju przemysłu i usług jest duża podatność na zmiany koniunktury międzynarodowej.

Zagrożenia naturalne i infrastrukturalne

Paragwaj, jako gospodarka obdarzona obfitymi zasobami naturalnymi, jest również bardzo narażony na ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak susze, powodzie i burze. Poważnym problemem gospodarki tego kraju jest duży udział nieformalnego rynku pracy oraz słabo rozwinięty sektor usług zdrowotnych i edukacyjnych.

Działania na rzecz współpracy międzynarodowej

Paragwaj jednak konsekwentnie prowadzi politykę rozwoju gospodarczego i społecznego. Ma duże wsparcie organizacji międzynarodowych w działaniach na rzecz ewolucji w kierunku zrównoważonego modelu gospodarczego, wsparcia inwestycji w kapitał ludzki, usprawnienia w zakresie walki z korupcją i wzmocnienia instytucjonalnego. Efektem tego jest obserwowana  poprawa sytuacji gospodarczej i społecznej.  

Rozwija się także współpraca międzynarodowa. W ubiegłym roku eksport Paragwaju wyniósł 11,9 mld USD i objął przede wszystkim soję i makuchy sojowe (pasze), kukurydzę, mięso i elektronikę. Ponadto Paragwaj jest największym w Ameryce Południowej eksporterem energii elektrycznej dzięki ogromnemu potencjałowi hydrologicznemu (zapora wodna Itaipú na granicy paragwajsko-brazylijskiej, druga pod względem mocy elektrownia wodna na świecie, po Zaporze Trzech Przełomów w Chinach). Ok. 70 proc. eksportu jest kierowane do Argentyny, Brazylii i Chin. Import z kolei wyniósł 16,1 mld USD i obejmował przede wszystkim elektronikę, wyroby przemysłu petrochemicznego, pojazdy samochodowe, opony, farmaceutyki, wyroby chemiczne i nawozy.  Głównymi (łącznie ok. 75 proc.) dostawcami dla Paragwaju są: Brazylia, USA, Argentyna i Chiny.     

Paragwaj – relacje handlowe z Polską

Współpraca z Polską jest niewielka. W 2023 r. nasz eksport wyniósł 24,4 mln USD, natomiast import – 80,1 mln USD. Eksportowaliśmy produkty pochodzenia zwierzęcego, silniki i części do silników, maszyny budowlane i drogowe, papier, wyroby chemiczne, czekoladę, maszyny rolnicze, farmaceutyki, aluminium i pojazdy samochodowe. Warto wspomnieć, że w latach poprzednich polska firma drukowała banknoty waluty paragwajskiej guarani.

Import natomiast to przede wszystkim makuchy sojowe, owoce i warzywa, węgiel drzewny, yerba mate, sezam, ryż, podroby zwierzęce.

Możliwości inwestycyjne dla polskich firm

W zakresie współpracy inwestycyjnej polska firma zainwestowała w fabrykę produkcji sprzętu oświetleniowego (notabene to jedna z największych unijnych inwestycji w tym kraju), natomiast nie ma żadnych inwestycji paragwajskich w Polsce.     

Polska ma szanse na rozwój współpracy z Paragwajem. Największe możliwości dla polskich firm ma sektor kolejowy, maszyn rolniczych, technologii i materiałów dla rolnictwa (nawozy, pestycydy), maszyn rolniczych, budowlany (w tym drogowy), elektromaszynowy, stalowy/metalurgiczny, drzewny, urządzeń medycznych, farmaceutyczny, kosmetyczny i gier komputerowych.

Obserwowana poprawa gospodarki Paragwaju, coraz korzystniejsza legislacja dla inwestycji zagranicznych i niższe koszty sprawiają, że Paragwaj jest coraz atrakcyjniejszym krajem dla zagranicznych przedsiębiorców zainteresowanych ekspansją na rynki Ameryki Południowej. A Paragwaj jako członek Mercosur (obok Brazylii, Argentyny i Urugwaju) wydaje się być bardzo interesującym kierunkiem.

Autor: Dariusz Latoszek, Departament Handlu i Współpracy Międzynarodowej, MRiT