Przedsiębiorczość w Polsce 2023 – odzyskiwanie równowagi po kryzysach

Po burzliwych latach pandemii i wojny w Ukrainie, rok 2023 przyniósł Polsce nadzieję na stabilizację w obszarze przedsiębiorczości. Wskaźniki gospodarcze i społeczne wykazują poprawę, co odnotowano w najnowszym raporcie „Global Entrepreneurship Monitor” (GEM) 2024.

Choć przedsiębiorcy nadal borykają się z wieloma wyzwaniami, w tym strachem przed porażką, ogólny klimat biznesowy uległ polepszeniu. Widać też wyraźny wzrost zainteresowania cyfryzacją i działaniami prospołecznymi, choć nie zawsze przekłada się to na realne wdrożenia.

Warunki dla przedsiębiorców – poprawa i nowe wyzwania

Raport GEM 2024 wskazuje, że Polacy coraz lepiej oceniają warunki do prowadzenia działalności gospodarczej. Aż 83 proc. respondentów uważa, że założenie firmy w Polsce jest łatwe, co stanowi wzrost w porównaniu do poprzednich lat. Mimo to jedynie 43 proc. Polaków postrzega prowadzenie biznesu jako dobry sposób na życie, co jest wyraźnym spadkiem w porównaniu do lat 2018-2019, kiedy takie przekonanie wyrażało około 80 proc. społeczeństwa. Wynik ten jest też niższy niż europejska średnia, która wynosi 60 proc.

Strach przed porażką jest nadal jednym z kluczowych hamulców przedsiębiorczości w Polsce. W 2023 roku aż 52 proc. Polaków, którzy dostrzegali szanse biznesowe, obawiało się niepowodzenia. Choć jest to minimalna poprawa w porównaniu do 53 proc. w 2022 roku, wskaźnik ten nadal pozostaje wyższy niż średnia europejska (45 proc.). Przekłada się to na niską skłonność Polaków do podejmowania działań biznesowych, mimo relatywnie dobrej oceny warunków do zakładania firmy.

Wzrost aktywności biznesowej i ostrożne plany na przyszłość

W 2023 roku wzrosła liczba osób prowadzących młode firmy (o 2,6 proc.) oraz dojrzałe firmy (11,6 proc.). To pozytywny sygnał, szczególnie po systematycznych spadkach z lat 2020-2022, kiedy pandemia i niepewność gospodarcza silnie odbijały się na działalności biznesowej. Jednakże wzrost ten nie przekłada się na wyraźnie większą liczbę osób planujących założyć firmę w najbliższych latach. Jedynie 2,6 proc. Polaków deklaruje chęć podjęcia takich działań, co jest wynikiem znacznie poniżej europejskiej średniej wynoszącej 12 proc..

Mimo wyzwań, samoocena przygotowania Polaków do prowadzenia biznesu pozostaje stabilna – 48 proc. uważa, że posiada wystarczające kompetencje do założenia firmy. Choć wynik ten jest niższy niż w latach 2011-2021, wciąż daje nadzieję na przyszły wzrost przedsiębiorczości w Polsce.

Cyfryzacja i zrównoważony rozwój – nowe trendy w polskim biznesie

Raport GEM 2024 podkreśla wzrastającą rolę cyfryzacji i działań prospołecznych w polskich firmach. Przekonanie o konieczności stosowania technologii cyfrowych deklaruje 57 proc. właścicieli młodych firm i 42 proc. dojrzałych przedsiębiorców. Widać wyraźną zmianę w stosunku do lat wcześniejszych, kiedy to wielu przedsiębiorców stawiało na tradycyjne formy działalności. Obecnie 50 proc. młodych firm w Polsce wdrożyło lub zwiększyło stosowanie technologii cyfrowych.

Równie ważnym trendem jest świadomość zrównoważonego rozwoju. Aż 90 proc. firm deklaruje, że bierze pod uwagę społeczne i środowiskowe skutki swoich działań. Niemniej, realne działania prospołeczne podejmuje jedynie 52 proc. młodych firm, a pro środowiskowe – 56 proc.. W przypadku dojrzałych firm wskaźniki te wynoszą odpowiednio 77 proc. i 70 proc., co pokazuje, że wraz z doświadczeniem rośnie skłonność do aktywnego angażowania się w inicjatywy prospołeczne i ekologiczne.

Wyboista droga ku stabilizacji

Raport GEM 2024 rysuje obraz polskiej przedsiębiorczości w fazie stopniowego powrotu do normalności po trudnych latach kryzysu. Mimo wzrostu liczby przedsiębiorców i pozytywnej oceny warunków do zakładania działalności, strach przed porażką oraz ostrożne plany Polaków nadal stanowią wyzwanie. Wzrost zainteresowania cyfryzacją i zrównoważonym rozwojem to pozytywne sygnały, które mogą przyczynić się do długofalowego rozwoju sektora MŚP w Polsce. Bardzo ważne pozostaje jednak dalsze wsparcie polityki publicznej oraz edukacja przedsiębiorcza, aby w pełni wykorzystać potencjał polskich przedsiębiorców i sprzyjać rozwojowi innowacji.

Cały raport dostępny tutaj

Źródło: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) oraz Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Raport z badania „Global Entrepreneurship Monitor ” Polska 2024