Nowa Komisja Europejska na lata 2024-2029

1 grudnia 2024 r. rozpoczęła się nowa kadencja Komisji Europejskiej, która potrwa do 2029 roku. Przed nowym składem stoi szereg strategicznych wyzwań, takich jak odbudowa unijnej konkurencyjności i zapewnienie bezpieczeństwa, zarówno gospodarczego, jak i energetycznego.

Realizacja tych celów wymaga całościowego spojrzenia na polityki gospodarcze, przemysłowe i społeczne prowadzone w UE oraz stworzenie nowoczesnych narzędzi finansowych, które wesprą transformację europejskiej gospodarki.

Priorytety dla nowej Komisji Europejskiej

W raporcie Polskiego Instytutu Ekonomicznego „Jakie polityki dla bezpiecznej i konkurencyjnej Europy? 10 pomysłów dla Komisji Europejskiej” zidentyfikowano 10 głównych obszarów wymagających natychmiastowych działań. Wspólnym mianownikiem tych wyzwań jest poprawa konkurencyjności UE oraz wzmocnienie bezpieczeństwa, zwłaszcza w obliczu globalnych napięć gospodarczych i geopolitycznych.

10 obszarów priorytetowych to:

• Obronność
• Technologie podwójnego zastosowania
• Rynek telekomunikacyjny
• Systemy ciepłownicze
• Energia jądrowa
• Polityka przemysłowa
• Polityka handlowa
• Zasoby własne i wieloletnie ramy finansowe (MFF)
• Rozszerzenie UE o Ukrainę
• Migracje

Konkurencyjność przemysłowa w obliczu nowych wyzwań

Europejski przemysł, który dotychczas czerpał korzyści z otwartości i jednolitego rynku, stoi obecnie przed kryzysem. Ceny energii w UE są znacznie wyższe niż w USA (w 2023 roku hurtowe ceny gazu ziemnego były o 79 proc. wyższe, a energii elektrycznej o ponad 59 proc.). Dodatkowo uzależnienie od dostaw surowców i paliw kopalnych z Rosji pokazało słabość systemu energetycznego UE. W obliczu konkurencji ze strony Chin i Stanów Zjednoczonych konieczne jest wdrożenie nowoczesnych narzędzi polityki przemysłowej, które ochronią zdolności produkcyjne w strategicznych sektorach.

Przyszłość telekomunikacji i znaczenie sieci 5G

Europejski rynek telekomunikacyjny odnotowuje spadek konkurencyjności w porównaniu do globalnych graczy technologicznych, takich jak Google, Meta czy Apple. Europejscy operatorzy telekomunikacyjni zainwestowali w 2022 roku 18 mld EUR w badania i rozwój, podczas gdy najwięksi amerykańscy – od 25 do 37 mld EUR.

Rozwój przemysłowych i kampusowych sieci 5G może wesprzeć europejski przemysł oraz przyczynić się do wzrostu wartości gospodarczej. Zmiany w unijnej strategii „Cyfrowa Dekada” powinny rozważyć zwiększenie nacisku na obszary, gdzie rozwój 5G przyniesie wymierne korzyści w przemyśle, transporcie czy rolnictwie.

Handel i surowce – czas na dywersyfikację

W ostatnich latach import z Chin do UE wzrósł o ponad 80 proc., prowadząc do deficytu handlowego na poziomie 400 mld EUR  w 2022 roku. Ponadto ograniczenia eksportowe Chin dotyczące najważniejszych surowców, takich jak: gal, german, grafit, pokazały, jak wrażliwe są europejskie łańcuchy dostaw.

Dlatego Unia Europejska powinna także wdrożyć nową politykę celną i skupić się na dywersyfikacji relacji handlowych. Bardzo ważne jest zmniejszenie zależności od dostawców z państw, które nie traktują priorytetowo stabilnych relacji z UE.

Polscy przedsiębiorcy wobec priorytetów nowej Komisji Europejskiej

Z perspektywy polskich przedsiębiorców priorytety nowej Komisji Europejskiej stanowią zarówno szansę, jak i wyzwanie. Polska gospodarka, będąca integralną częścią unijnego rynku, może skorzystać na strategicznych inwestycjach w infrastrukturę energetyczną, telekomunikacyjną czy przemysłową. Szczególnie ważna jest rola małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które mogą być beneficjentami nowych technologii i wsparcia finansowego, ale jednocześnie muszą dostosować się do zaostrzonych wymogów klimatycznych i regulacyjnych.

Bardzo ważnym wyzwaniem będzie zatem umiejętne wykorzystanie unijnych środków oraz aktywna obecność polskich firm w strategicznych obszarach, takich jak zielona energia, cyfryzacja czy nowoczesny przemysł. Efektywna polityka przemysłowa i handlowa UE może pomóc polskim przedsiębiorcom w zdobyciu przewag konkurencyjnych na globalnym rynku, co przełoży się na stabilny, dalszy rozwój gospodarczy naszego kraju.

Źródło: Polski Instytut Ekonomiczny (PIE), „Konkurencyjność, spójność i bezpieczeństwo wśród 10 kluczowych wyzwań dla nowej Komisji Europejskiej”, grudzień 2024