Artykuł

Zaawansowane technologie motorem polskiego eksportu

10.01.2025

Jak wynika z najnowszych analiz Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE), polski eksport w latach 2019–2023 odnotował znaczący wzrost w strategicznych sektorach takich jak czyste technologie (clean-tech), biotechnologia (bio-tech), technologie medyczne (med-tech), przemysł farmaceutyczny, kosmiczny oraz obronny. Dynamika wzrostu w tych branżach wyniosła aż 141 proc., przewyższając niemal trzykrotnie średni wzrost eksportu pozostałych kategorii.

Obronność na czele wzrostów

Największym sukcesem eksportowym ostatnich lat jest sektor obronny, który w latach 2019–2023 zwiększył swoją wartość aż o 487 proc. Jak podkreśla PIE, rosnące zapotrzebowanie na uzbrojenie w związku z wojną w Ukrainie oraz współpraca z partnerami międzynarodowymi wyniosły polski przemysł obronny na zupełnie nowy poziom.

Nie bez znaczenia była także modernizacja przemysłu obronnego. Polskie zakłady zbrojeniowe zainwestowały w nowoczesne linie produkcyjne oraz rozwój innowacyjnych technologii. Wprowadzenie nowych standardów jakości pozwoliło dostosować ofertę do wymagań międzynarodowych kontrahentów, a jednocześnie zwiększyć zdolności produkcyjne.

Technologie napędzają eksport

Jednym z motorów wzrostu polskiego eksportu w latach 2019–2023 były czyste technologie, które odnotowały wzrost o 224 proc. Jednak rok 2024 nie był już tak łaskawy. Malejący popyt na akumulatory elektryczne – będące jednym z kluczowych produktów eksportowych – znacząco wpłynął na obniżenie wartości eksportu w tym segmencie. Problemy te wynikają z trudności na europejskim rynku samochodów elektrycznych. Jak podkreślają eksperci, aby utrzymać dotychczasowe tempo wzrostu, polscy producenci muszą szukać alternatywnych zastosowań dla istniejących technologii.

Na uwagę zasługują także sektor kosmiczny (+222 proc.), biotechnologiczny (+169 proc.) oraz technologie medyczne (+137 proc.), które również wykazały mocne wzrosty, podkreślając rosnącą rolę Polski na rynku zaawansowanych technologii. W przeciwieństwie do nich eksport farmaceutyków zwiększył się jedynie o 19 proc., co stanowi najsłabszy wynik spośród analizowanych branż. Nie bez znaczenia jest tu fakt, że eksport polskich farmaceutyków koncentruje się głównie na krajach Unii Europejskiej, takich jak Niemcy czy Francja, gdzie konkurencja ze strony międzynarodowych koncernów farmaceutycznych jest bardzo silna. W latach 2019–2023 polskie firmy miały ograniczone możliwości ekspansji na bardziej odległe rynki. Ponadto eksport polskich farmaceutyków opiera się w dużej mierze na lekach generycznych, które w ostatnich latach tracą na znaczeniu na rzecz bardziej zaawansowanych produktów biotechnologicznych i innowacyjnych terapii.

Polska coraz silniejszym graczem w UE

Jak podkreśla PIE, polski eksport zyskuje coraz większy udział w strukturze unijnej. W 2023 roku sektor clean-tech odpowiadał za niemal 10 proc. unijnego eksportu w tej kategorii, a sektory kosmiczny i medyczny osiągnęły odpowiednio 5  proc. i 4 proc. udziału. Nawet sektor obronny, który jeszcze kilka lat temu był marginalny, zwiększył swój udział z 1 proc. w 2019 roku do 3 proc. w 2023 roku.

Wzrost eksportu w analizowanych przez PIE sektorach nie tylko wzmacnia pozycję Polski w międzynarodowym podziale pracy, ale również potwierdza jej zdolność do konkurowania w zaawansowanych segmentach łańcuchów wartości. Utrzymanie tego trendu wymaga jednak dalszych inwestycji w innowacje oraz opracowania strategii działań dostosowanych do aktualnych wyzwań na globalnych rynkach.

Źródła:

• Polski Instytut Ekonomiczny, Tygodnik Gospodarczy 1/2025
• Ministerstwo Obrony Narodowej