Polskie porty morskie w 2024 roku

Rok 2024 przyniósł istotne zmiany w funkcjonowaniu polskich portów morskich. Mimo spadku ogólnego wolumenu przeładunków odnotowano rekordy w sektorze kontenerowym oraz znaczące inwestycje w infrastrukturę, co tworzy nowe możliwości dla handlu międzynarodowego.

W 2004 roku, w momencie przystąpienia naszego kraju do Unii Europejskiej, polskie porty odgrywały marginalną rolę w międzynarodowym handlu morskim. Wolumen przeładunków był mniejszy niż w portach Łotwy, a Polska skupiała się głównie na rozwijaniu połączeń drogowych. Fundamentalna zmiana nastąpiła w 2010 roku, gdy porty zaczęły gwałtownie rosnąć zarówno pod względem wolumenów, jak i udziału w handlu europejskim.

Wolumeny przeładunków: Jak wygląda struktura obsługiwanych towarów?

W 2024 roku polskie porty obsłużyły 135 mln ton ładunków, co oznacza spadek o 10,7 mln ton w porównaniu do roku 2023. Głównym powodem była redukcja przeładunków węgla, które zmniejszyły się z 20 mln ton w 2023 roku do 9 mln ton w 2024 roku. Eksperci wskazują, że nadzwyczajne dostawy węgla w poprzednich latach były reakcją na kryzys energetyczny i nie stanowią długoterminowego trendu.

Pomimo spadku transportu węgla struktura obsługiwanych towarów wskazuje na coraz większe znaczenie przeładunków o wysokiej wartości dodanej, takich jak kontenery. W 2024 roku ich liczba wzrosła o ponad 9 proc., osiągając rekordowe 3 270 784 TEU. Liderem w tym segmencie pozostaje port w Gdańsku, obsługujący 68 proc. wszystkich kontenerów w Polsce.

Przeładunki masowe, takie jak zboża, ropa naftowa czy chemikalia, również zachowały istotną rolę, szczególnie w portach Gdynia i Szczecin-Świnoujście, które specjalizują się w tych kategoriach. Wzrost pojemności magazynowych w Gdańsku i planowana budowa terminala kontenerowego w Świnoujściu mają na celu dalsze wsparcie obsługi tych ładunków.

Gdańsk liderem na Bałtyku

Port Gdańsk, największy unijny port na Bałtyku, odgrywa strategiczną rolę w polskim handlu morskim. W ciągu ostatniej dekady przeszedł ogromną transformację – w 2008 roku zajmował 64. miejsce w rankingu portów UE, by w 2023 roku awansować na 7. miejsce. Dzięki dynamicznemu wzrostowi Gdańsk wyprzedził największe porty Skandynawii i państw bałtyckich, oferując obecnie jedną z najlepszych infrastruktur na Bałtyku.

W 2024 roku Baltic Hub (dawniej DCT Gdańsk) zakończy budowę terminala T3, co zwiększy zdolność przeładunkową o kolejne 1,5 mln TEU. To oznacza większe możliwości obsługi zarówno dużych statków oceanicznych, jak i mniejszych jednostek dowozowych. Eksporterzy korzystający z Gdańska mogą liczyć na dostęp do najważniejszych szlaków handlowych prowadzących na rynki azjatyckie, europejskie i amerykańskie.

Rekordowe wyniki finansowe portów

Polskie porty wypracowały w 2024 roku łączny zysk netto w wysokości 551,7 mln zł – o 26 proc. więcej niż w 2023 roku. Najlepsze wyniki osiągnęły:

• Port Gdańsk: 263,9 mln zł (+24 proc.),
• Port Gdynia: 140,2 mln zł (+32 proc.)
• Zespół portów Szczecin-Świnoujście: 147 mln zł (+23 proc.).

Dla przedsiębiorców korzystających z usług portowych oznacza to stabilność finansową operatorów i możliwość dalszego rozwoju infrastruktury, co bezpośrednio przekłada się na szybszą i bardziej efektywną obsługę ładunków.

Inwestycje infrastrukturalne

W 2024 roku polski rząd przeznaczył na rozwój infrastruktury portowej kwotę ponad 2 mld zł. Kluczowe projekty obejmują:

1. Nowe magazyny w Gdańsku: Na nabrzeżach Wiślanym i Szczecińskim powstaje dziewięć nowych magazynów zbożowych o pojemności 152 tys. ton. To pięciokrotnie więcej niż dotychczas, co jest istotne dla eksporterów zbóż i produktów rolno-spożywczych.
2. Głębokowodny terminal kontenerowy w Świnoujściu: Projekt, którego realizacja zakończy się do 2028 roku, pozwoli obsługiwać największe statki oceaniczne, zwiększając możliwości eksportowe w regionie zachodnim.
3. Pogłębienie toru wodnego do portu w Elblągu: Umożliwi obsługę statków o długości do 100 m i zanurzeniu 4,5 m, co pozwoli na efektywniejsze wykorzystanie portu przez lokalnych eksporterów.

Bałtyk jako brama do globalnych rynków

Polskie porty stały się jednym z kluczowych węzłów logistycznych w Europie Środkowo-Wschodniej. Bałtyk odgrywa strategiczną rolę w eksporcie towarów do Skandynawii, Niemiec, a także na rynki pozaeuropejskie. W 2024 roku Polska pozostaje liderem przeładunków na Bałtyku, wyprzedzając największe porty unijne w regionie.

Dla eksporterów oznacza to stabilny dostęp do międzynarodowych szlaków handlowych oraz możliwość korzystania z rozwiniętej sieci transportowej łączącej porty z głównymi ośrodkami produkcyjnymi w kraju. Inwestycje w infrastrukturę, takie jak nowe terminale czy magazyny, wspierają efektywność i konkurencyjność polskich towarów na rynkach globalnych.

Źródła:

• Ministerstwo Infrastruktury, Polskie porty morskie biją rekordy. Ambitne plany inwestycyjne na przyszłość;
• GospodarkaMorska.pl, Dobre wyniki polskich portów w 2024 roku. Rekord w kontenerach, duże zyski.