Jajka na eksport – jak Polska stała się czołowym dostawcą dla Europy

Polska należy dziś do grona kluczowych dostawców jaj na rynki Unii Europejskiej i poza jej granice – i z roku na rok umacnia tę pozycję. W obliczu globalnych niedoborów, rosnących kosztów i niestabilności podaży, branża radzi sobie z wyzwaniami i buduje przewagę konkurencyjną. Okres przygotowań do Wielkanocy, przypadającej na 20 kwietnia, dodatkowo napędza eksport, choć to tylko jeden z czynników sukcesu.

Eksport jaj: mocna pozycja na globalnym rynku

W 2024 roku Polska wyeksportowała 238 tysięcy ton jaj, osiągając przychody w wysokości 472 milionów euro – podaje Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Ten wynik stawia nas w europejskiej czołówce, tuż za Holandią, z głównymi rynkami zbytu w Niemczech, Holandii i Czechach. Coraz więcej polskich jaj trafia także do Izraela i Iraku, co świadczy o rosnącym zasięgu.

Styczeń 2025 roku przyniósł 35-procentowy wzrost eksportu w porównaniu z grudniem 2024 roku. Wynika to z wczesnego zaopatrzenia rynków zagranicznych, szczególnie w sektorze przetwórstwa spożywczego, oraz zdolności Polski do reagowania na niedobory w innych krajach. Już na początku roku polskie jajka ruszają w drogę, by zasilić magazyny przed wiosennym szczytem popytu, w tym związanym z Wielkanocą. Wyzwaniem pozostają rosnące koszty energii i transportu, które wymagają od producentów ciągłej optymalizacji.

Wczesne przygotowania: odpowiedź na światowe potrzeby

Na początku roku zapotrzebowanie na jajka rośnie, częściowo w związku z planowaniem dostaw na okres wielkanocny. Polska, dzięki rozbudowanej infrastrukturze produkcyjnej, skutecznie odpowiada na te potrzeby, dostarczając jajka i produkty przetworzone na rynki od Berlina po Bliski Wschód. W odróżnieniu od USA, gdzie ptasia grypa ograniczyła podaż, czy Holandii, zmagającej się z regulacjami środowiskowymi, Polska zapewnia stabilne dostawy. To wymaga precyzyjnego planowania logistyki, by sprostać oczekiwaniom importerów.

Globalne wyzwania: ptasia grypa i koszty produkcji

Rok 2024 był trudny dla światowego rynku jaj. Ptasia grypa wywołała ponad 650 ognisk w Europie i zmusiła USA do wybicia 170 milionów ptaków, windując ceny hurtowe do 270 euro za 100 kg. Francja i Holandia testują szczepienia drobiu, a Niemcy zwiększają import. Polska, choć mniej dotknięta epidemią, nie jest wolna od ryzyka. Utrzymanie stabilnej produkcji w takich warunkach to sukces, ale presja na konkurencyjne ceny i wysokie koszty pasz pozostają wyzwaniem.

Przetwórstwo jaj: nowe kierunki eksportu

Polska rozwija eksport produktów przetworzonych, takich jak proszek jajeczny, płynna masa jajeczna i albuminy, które zyskują popularność w Azji i Ameryce Łacińskiej. W 2024 roku Meksyk zwiększył eksport proszku jajecznego do Azji o 14 proc., a podobne trendy obserwuje się w Indiach i Japonii. Polski sektor przetwórstwa, oferując jakość w przystępnej cenie, przyciąga odbiorców B2B. Inwestycje w nowoczesne technologie są jednak niezbędne, by sprostać rosnącym kosztom produkcji i globalnej konkurencji.

Dobrostan zwierząt: dostosowanie do standardów

Choć w Polsce nadal dominuje chów klatkowy, rynek stopniowo ewoluuje w stronę alternatywnych systemów. W grudniu 2024 roku średnia cena 100 jaj z chowu ekologicznego wynosiła 94,81 zł, podczas gdy z chowu klatkowego – 71,63 zł. Różnica cenowa odzwierciedla rosnące oczekiwania konsumentów, zwłaszcza z Europy Zachodniej, którzy coraz częściej zwracają uwagę na certyfikaty dobrostanu zwierząt i przejrzystość łańcucha dostaw.

Polscy producenci, dostrzegając ten trend, inwestują w modernizację ferm i certyfikację. Choć jaja z alternatywnych systemów chowu pozostają droższe, ich znaczenie rośnie – zarówno z perspektywy rynkowej, jak i wizerunkowej. To krok w stronę zrównoważonego rozwoju, który może dodatkowo wzmocnić naszą pozycję na globalnym rynku.

Jajka jako towar strategiczny

Rok 2025 nie zapowiada końca globalnych perturbacji. Amerykański Departament Rolnictwa prognozuje 41-procentowy wzrost cen jaj w USA, a odbudowa tamtejszej produkcji potrwa co najmniej do 2026 roku. Turcja, eksportując w lutym 2025 roku 15 tysięcy ton jaj do USA, pokazuje, że jajka stają się towarem o znaczeniu strategicznym. Polska ma szansę wykorzystać podobne możliwości, ale wymaga to dalszych inwestycji w ochronę przed ptasią grypą i rozwój infrastruktury.

Perspektywy na przyszłość

Wielkanoc przypomina o kulturowym i duchowym znaczeniu jaj, ale współczesny świat nadaje im także wymiar strategiczny. Polska branża jajeczna ma wszelkie atuty, by w najbliższych latach nie tylko utrzymać, ale i wzmocnić swoją pozycję na globalnym rynku.

Źródła:

• Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Dementujemy: nie ma braków jaj na polskim rynku!
• USDA, Poultry & Eggs Market Outlook
• World Poultry Trends, 2025