Informacja na temat ograniczeń stosowanych przez Rosję

Władze Rosji wprowadziły i stosują szereg ograniczeń w obrocie gospodarczym, które mogą uderzać w działalność polskich firm. W ostatnim czasie polskie firmy informują o poważnych utrudnieniach tranzytu przez Rosję towarów importowanych z krajów trzecich, w tym z Azji Wschodniej (drobiazgowe i długotrwałe kontrole, opóźnienia dostaw, możliwość konfiskaty).

W związku z rosyjską agresją na Ukrainę, władze RP mają w takich sytuacjach ograniczone możliwości interwencji wobec władz Rosji. Polscy przedsiębiorcy powinni uwzględniać te ryzyka w planowaniu operacji logistycznych i rozważyć użycie alternatywnych tras omijających Rosję.

Sankcje Federacji Rosyjskiej wobec państw „nieprzyjaznych”

Federacja Rosyjska stosuje szereg działań o charakterze sankcji wobec państw uznanych za „nieprzyjazne”. Dotyczą one m.in.:

• ograniczeń w transferach walutowych za granicę;
  zakazu wywozu sprzętu, maszyn, urządzeń i niektórych innych towarów, które wcześniej wwieziono na terytorium Federacji Rosyjskiej;
  stosowania zerowej rekompensaty za przejęcie/wykorzystanie w Rosji patentów, w tym wynalazków, wzorców przemysłowych, innowacyjnych rozwiązań i in. (także oprogramowania bez licencji) od osób prawnych i fizycznych z państw uznanych za nieprzyjazne;
  możliwości przejmowania spółek zagranicznych w Rosji w przypadku ich zamykania/zawieszania działalności;
  utrudniania sprzedaży aktywów należących do „państw nieprzyjaznych” znajdujących się w Federacji Rosyjskiej oraz zmuszania zachodnich firm do pozbywania się rosyjskich spółek zależnych po cenach znacznie poniżej wartości rynkowych;
  embarga na import artykułów rolno-spożywczych – aktualnie do końca 2026 r. [1];
  ograniczeń transportowych, w tym zakazu wykonywania międzynarodowych przewozów drogowych przez polskich przewoźników na terytorium Federacji Rosyjskiej;
  dopuszczenia szerokiego zakresu importu równoległego.

Ograniczenia wywozowe i tranzytowe wprowadzone przez Rosję

Rząd Federacji Rosyjskiej, opierając się na Dekrecie Prezydenta Federacji Rosyjskiej nr 100 z dnia 08/03/2022 r. (umożliwiającym zakaz wywozu i tranzytu poszczególnych towarów oraz stosowanie podwyższonych stawek ceł importowych i eksportowych), wprowadził ograniczenia w wywozie z Federacji Rosyjskiej oraz tranzycie przez Federację Rosyjską.

Ograniczenia zostały ujęte w rozporządzeniu Rządu Federacji Rosyjskiej nr 313 z dn. 09.03.2022 r. „O środkach realizacji Dekretu Prezydenta Federacji Rosyjskiej nr 100 z dn. 08.03.2024 r”. Dokument jest na bieżąco aktualizowany – ostatnia nowelizacja została opublikowana w październiku 2024 r. (Rozporządzenie Rządu Federacji Rosyjskiej nr 1374 z dn. 15.10.2024 r.). Wykaz towarów objętych zakazem wywozu z Federacji Rosyjskiej do tzw. „państw nieprzyjaznych” (w tym UE/Polski) obejmuje głównie wybrane gatunki drewna oraz odpady i złom metali.

Z kolei wykaz towarów objętych zakazem wywozu z Rosji oraz tranzytu przez terytorium Rosji obejmuje towary podwójnego zastosowania, przy czym kategoria ta definiowana jest szeroko (m.in. środki wybuchowe, uzbrojenie, helikoptery, wybrane części zamienne do helikopterów, niektóre kwasy, antymon, aparatura optyczna, paliwo rakietowe i komponenty, samochodowa technika ciężarowa, silniki, próżniowa aparatura elektryczna i in.).

W/w rozporządzenie Nr 1374 doprecyzowało kody celne oraz rozszerzyło zakres ograniczeń wywozu z Rosji i tranzytu przez Rosję – w szczególności zapisy dot.  części i aparatur filtrujących oraz dronów i ich części, natomiast rozszerzono ograniczenia o specjalne, taktyczne i kamuflażowe odzież i obuwie; silniki i prądnice; elektrogeneratory/przekształtniki elektryczne; transformatory elektryczne itp.; pierwotne elementy i baterie; akumulatory elektryczne; aparaturę do przekazywania/odbioru głosu, obrazu i innych danych (włączając aparaturę komunikacyjną w sieci przewodowej i bezprzewodowej); aparaturę radiolokacyjną, radionawigacyjną i aparaturę radiową sterowania zdalnego; elektroniczne układy scalone; lornetki [2]. Link do rozporządzenia rządu Rosji nr 313 z 9.03.2022 r.

Wpływ na działalność polskich przedsiębiorców

Powyższe i inne ograniczenia wpływają i mogą wpływać na działalność polskich przedsiębiorców (niezależnie od sankcji nakładanych na Federację Rosyjską przez UE). Dotyczyć to może zarówno bezpośrednich relacji handlowych (eksportowych, importowych, inwestycyjnych), jak i tranzytu przez Federację Rosyjską towarów importowanych z krajów trzecich, w tym m.in. z Chińskiej Republiki Ludowej (drobiazgowe i długotrwałe kontrole, opóźnienia dostawy możliwość konfiskaty, dodatkowe koszty, in.).

Przetrzymywaniu i kontroli podlegają także towary, które nie znajdują się w wykazach objętych ograniczeniami. Nie należy przy tym wykluczać dalszego pogorszenia warunków prawnych i faktycznych funkcjonowania polskich przedsiębiorców na terytorium Federacji Rosyjskiej. Działania władz rosyjskich są stale monitorowane przez odpowiednie polskie służby.

• [1] Dekret Prezydenta Rosji z 18.09.2024 r. Nr 807 przedłużył embargo o 2 lata, tj. do 31.12.2026 r.
• [2] Obecnie wymienione ograniczenia w wywozie z Rosji i w tranzycie przez terytorium Rosji obowiązują do końca 2025 r.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT)

• Tel.: +48 222 500 123
• E-mail: kancelaria@mrpit.gov.pl

Pl. Trzech Krzyży 3/5 00-507 Warszawa

https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia