Polska stawia na OZE

Artykuł

27.12.2023

Zielona rewolucja w Polsce postępuje. Już teraz moc zainstalowana odnawialnych źródeł energii osiągnęła poziom ponad 24 GW. A to wciąż początek procesu transformacji. Być może w 2040 r. OZE i atom będą stanowiły 74 proc. rynku mocy. Polska ma szansę, by stać się hubem produkcyjnym infrastruktury wykorzystywanej w sektorze energetyki odnawialnej. Podobnie jest z wodorem, w przypadku którego już dzisiaj mamy sporo do powiedzenia.

Wodór to przyszłość

Wodór to bez wątpienia paliwo przyszłości. Według danych Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu nad Wisłą rocznie produkuje się 1,3 mln ton wodoru. Daje nam to piąte miejsce na świecie i trzecie w Unii Europejskiej (po Niemczech i Holandii). Szary wodór, bo o niego tutaj chodzi, wytwarzany jest w procesie reformingu gazu ziemnego lub w ramach rafinacji ropy naftowej, a jego głównymi producentami w Polsce są PKN Orlen i Grupa Azoty. Płocki koncern uruchomił w 2022 r. w Krakowie swoją pierwszą mobilną stację tankowania wodoru i planuje przeznaczyć na inwestycje w tym segmencie 7,4 mld zł.

Rozwiązaniem przyszłości będzie zaś wykorzystywanie na szeroką skalę jako nośnika energii tzw. zielonego wodoru, który otrzymywany jest dzięki elektrolizie wody przy użyciu energii ze źródeł odnawialnych. Wdrożenie strategii produkcji zielonego wodoru umożliwi dekarbonizację wielu sektorów polskiej gospodarki oraz pozyskanie sporej części środków przeznaczonych na innowacje. W sukurs przychodzi zresztą specjalna unijna Strategia Wodorowa.

Także kolej dostrzegła szansę na ograniczenie emisji CO2. Pierwsze napędzane wodorem pociągi już wożą pasażerów – chociażby w Niemczech. Polskie firmy również mają się czym pochwalić. W czerwcu Prezes Urzędu Transportu Kolejowego wydał zgodę na dopuszczenie do eksploatacji lokomotywy wodorowej wyprodukowanej przez fabrykę Pesa. Procedura homologacji wodorowego pojazdu szynowego odbyła się pierwszy raz w historii polskiego kolejnictwa.

Prace nad wdrożeniem nowego typu napędu w zakładach w Bydgoszczy rozpoczęły się w 2019 r. Lokomotywa manewrowa SM42-6Dn docelowo będzie wykorzystywana w portach, na bocznicach, a nawet w ruchu lokalnym na sieci kolejowej. Została dodatkowo wyposażona w system jazdy autonomicznej i może rozwinąć prędkość do 90 km/h. Pełne tankowanie pozwala na pracę manewrową przez jedną dobę. Pesa chce iść za ciosem i na przełomie lat 2026/27 planuje zaprezentować prototyp wodorowego pociągu pasażerskiego (takim pojazdem może się pochwalić francuski Alstom).

OZE w polskiej energetyce

Nowe rozwiązania w energetyce należy powiązać z szerszym procesem. Odejście od węgla w przypadku Polski wydaje się nieuchronne, a boom na OZE jest już faktem (zwłaszcza w fotowoltaice). Napaść Rosji na Ukrainę i będące jej konsekwencją zawirowania na rynku surowców, tylko przyspieszyły działania krajów UE. Zresztą 2023 r. na całym świecie ma być rekordowy w przypadku pozyskania nowych mocy z OZE (nawet 30 proc., co będzie miało przełożenie na 440 GW).

Polska również wpisuje się w światowe trendy. Publikacja PAIH „The Green Technology Sector” wylicza, że na koniec kwietnia moc zainstalowana odnawialnych źródeł energii osiągnęła w Polsce poziom ponad 24,4 GW (w 2015 r. było to ok. 7 GW). To już ok. 39 proc. miksu energetycznego. 13,4 GW mocy zainstalowanej jest w elektrowniach słonecznych (w porównaniu do poprzedniego roku wzrost o 37,4 proc.), a 8,6 GW w elektrowniach wiatrowych (wzrost o 17,5 proc.).

Szacunki wskazują, że w 2030 r. OZE może stanowić połowę polskiej energetyki (pomocne będzie uruchomienie farm wiatrowych na Bałtyku oraz modernizacja sieci energetycznej, co przyspieszy przyłączanie nowych farm fotowoltaicznych). Kolejna dekada, może wywindować wartości mocy zainstalowanej dla OZE i atomu nawet do 74 proc. Rozwój zielonych technologii wspierają specjalne programy, jak PFR Green Hub czy też GreenEvo.

Rewolucja energetyczna i zmieniające się globalne łańcuchy dostaw sprzyjają także polskim firmom. Już na obecnym etapie rozwój rynku OZE można wiązać z czymś więcej niż dalszym przyrostem mocy. Na horyzoncie jest bowiem budowa kompleksowego zaplecza zielonej rewolucji, tak by to w fabrykach w Polsce możliwe było wytwarzanie np. ogniw fotowoltaicznych lub gotowych modułów.

Warto pamiętać, że PAIH wspomaga proces nawiązywania relacji biznesowych przez polskich przedsiębiorców i ich ekspansję poza granice kraju.