Zmienny krajobraz eksportu – współpraca z Ukrainą

W 2023 r. jedna czwarta polskich firm eksportowych doświadczyła utraty rynku zbytu w Ukrainie – wynika z badania przeprowadzonego przez Polski Instytut Ekonomiczny (PIE) we wrześniu-październiku minionego roku. Pomimo tego, eksporterzy odczuwają skutki wojny w mniejszym stopniu niż w 2022 r. – wynik ten był o 5 punktów procentowych niższy.

Interesującym aspektem jest brak zniszczenia mienia należącego do firm na obszarze Ukrainy. Niemniej jednak skutki konfliktu są dla polskich eksporterów głównie pośrednie – 12 proc. ankietowanych doświadczyło odpływu zagranicznych inwestorów z Polski i tyleż samo zgłosiło utratę zaufania ze strony klientów zagranicznych z powodu bliskości konfliktu.

Ukraina na 7. miejscu w kierunkach eksportu

Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) za okres I-IX 2023 r. rynek polski jest mniej powiązany z Ukrainą niż z Zachodem. Ukraina zajęła 7. pozycję w kierunkach dostaw z Polski z eksportem o wartości 10,2 mld euro. Mimo pewnych utrudnień, 26 proc. firm dostarczało swoje produkty do Ukrainy, z czego dla 3 proc. było to główne źródło eksportu. Przede wszystkim były to duże przedsiębiorstwa zatrudniające ponad 250 pracowników. Po zakończeniu działań zbrojnych wartość eksportu może znacznie wzrosnąć, co potwierdzają plany 44 proc. firm, które zamierzają rozpocząć lub wznowić eksport do Ukrainy.

Odbudowa Ukrainy

Kształtuje się również nastawienie przedsiębiorstw eksportowych względem włączania się w program odbudowy Ukrainy. Według danych z badania PIE, 23 proc. firm wyraża chęć zaangażowania w ten proces, głównie duże przedsiębiorstwa oraz firmy z częściowym udziałem kapitału zagranicznego. Z drugiej strony, 77 proc. eksporterów nie planuje uczestnictwa w programie odbudowy.

Gwarancje eksportowe i inwestycyjne

Jednocześnie warto zwrócić uwagę, że aż 97,8 proc. firm nie korzystało w roku 2023 z gwarancji eksportowych i inwestycyjnych KUKE związanych ze współpracą gospodarczą z Ukrainą w czasie wojny. Spośród tych, które podjęły taką decyzję, połowa prowadziła eksport na rynek ukraiński.

Źródło: Tygodnik Gospodarczy 5/2024