Kanada – charakterystyka rynku

Kanada jest nazywana „bramą” do amerykańskiego rynku, bowiem ponad 76%  kanadyjskiego eksportu trafia do USA, które są jej pierwszym partnerem handlowym. Z kolei Kanada aspiruje do miana najważniejszego partnera transatlantyckiego dla Unii Europejskiej.

Ogólna charakterystyka

Kanada jest drugim co do wielkości krajem na świecie, zajmując powierzchnię 9,98 miliona kilometrów kwadratowych. Jej rozległe terytorium rozciąga się od Oceanu Atlantyckiego na wschodzie po Ocean Spokojny na zachodzie i od Oceanu Arktycznego na północy po granicę z USA na południu. Kraj charakteryzuje się różnorodnością krajobrazów, od nizinnych równin po górskie tereny, co przekłada się na zróżnicowanie klimatyczne. Rozpiętość temperatur jest znacząca, szczególnie między północą a południem kraju.

Stolicą Kanady jest Ottawa z 1,2 mln mieszkańców. Jednak największym miastem jest Toronto, uchodzące za stolicę gospodarczą i kulturalną, z liczbą mieszkańców ok. 3 milionów.

Kanada jest krajem dwujęzycznym, z angielskim i francuskim jako językami urzędowymi.

Walutą jest dolar kanadyjski, oznaczony skrótami CAD lub CAN$.

Ludność

W połowie 2023 roku liczba mieszkańców Kanady przekroczyła 40 mln, z przyrostem naturalnym 2,7%. Kraj ten jest znany z jednego z najwyższych wskaźników imigracji na świecie. W roku 2021 imigranci stanowili 23% populacji. Około 1,1 mln mieszkańców to osoby pochodzenia polskiego.

Urbanizacja w Kanadzie wynosi ponad 80%. Mieszkańcy skupieni są głównie w największych aglomeracjach miejskich, które tworzą: Toronto, Montreal, Vancouver, Ottawa, Winnipeg, Edmonton, Quebec i Hamilton.

Bogactwa naturalne Kanady

Kanada jest bogata w zasoby naturalne, które odgrywają kluczową rolę w jej gospodarce i pozycjonowaniu na arenie międzynarodowej. Posiada czwartą co do wielkości łączną szacunkową wartość zasobów naturalnych świata.

Woda słodka

Kanada dysponuje największymi na świecie rezerwami wody słodkiej, które znajdują się w jej licznych jeziorach, rzekach i zasobach wód gruntowych. Ta obfitość wody jest nie tylko kluczowym zasobem dla samej Kanady, ale również cennym towarem na globalnym rynku.

Metale i minerały

Kraj Klonowego Liścia jest największym producentem cynku i uranu na świecie, a  także znaczącym złota, niklu, aluminium i ołowiu.

Ropa naftowa i gaz ziemny

Kanada posiada czwarte co do wielkości światowe zasoby ropy naftowej, głównie z piasków roponośnych w prowincji Alberta. Ponadto, na swoim atlantyckim wybrzeżu ma bardzo duże złoża gazu ziemnego. W okolicach Alberta, Brytyjskiej Kolumbii i Quebecu odkryto także istotne pokłady gazu łupkowego.

Wyzwania związane z eksploatacją zasobów

Eksploatacja bogactw naturalnych Kanady nie jest wolna od kontrowersji. W niektórych regionach, zwłaszcza tam gdzie tereny eksploatacyjne pokrywają się z terenami zamieszkiwanymi przez rdzenne grupy etniczne, dochodzi do konfliktów i protestów. Kwestie te dotyczą zarówno wpływu na środowisko, jak i praw rdzennych mieszkańców do ziemi i zasobów. Organizacje ekologiczne również często podnoszą swoje głosy, wskazując na negatywne konsekwencje wydobycia dla lokalnych ekosystemów.

Te bogactwa naturalne są kluczowe dla kanadyjskiej gospodarki, ale zarządzanie nimi w sposób zrównoważony stanowi wyzwanie, które wymaga uwzględnienia zarówno potrzeb ekonomicznych, jak i ochrony środowiska oraz praw lokalnych społeczności.

Gospodarka Kanady

Kanada to jedno z najbogatszych państw świata,. Jej gospodarka plasuje się na 8 pozycji z PKB wynoszącym w 2022 roku  2,16 bln USD.

Według Banku Światowego kanadyjskie PKB per capita w roku 2022 wyniosło 55,522 USD i wzrosło od 2020 roku aż o 12 tys. USD na osobę.

Największy udział w strukturze budowania kanadyjskiej gospodarki w roku 2020 miały usługi (69,56%), następnie przemysł (22,45%), przetwórstwo przemysłowe (9,02%) i rolnictwo (1,84%).

Przemysł drzewno-papierniczy Kraju Klonowego Liścia jest uważany za najbardziej rozwinięty na świecie, a w ścisłej czołówce plasuje się także rynek technologii rolniczej.

Infrastruktura transportowa Kanady jako jeden z głównych sektorów gospodarki

Kanada jako drugi co do wielkości kraj świata, posiada doskonale rozbudowaną i efektywną infrastrukturę transportową, która obejmuje transport lotniczy, drogowy, kolejowy i morski. Jest to kluczowe dla obsługiwania zarówno rozległego terytorium kraju, jak i jego dynamicznych wymagań gospodarczych i turystycznych.

Lotniska

W Kanadzie znajduje się 89 głównych lotnisk o statusie „designated airports”, które są rozłożone strategicznie na całym obszarze kraju. Najwięcej z nich znajduje się w Kolumbii Brytyjskiej (20), Quebecu (19), Ontario (15) i po 8 w Alberta oraz Nowej Funlandii i Labradorze. Są to kluczowe węzły dla przepływu osób i towarów w ruchu tak krajowym jak i międzynarodowym.

Przejścia graniczne

Kanada posiada liczne porty wejścia, które obejmują przejścia graniczne drogowe, kolejowe, lotnicze oraz morskie. Pełna lista oraz szczegółowe informacje na temat tych punktów są dostępne na stronie internetowej CBSA.

Infrastruktura Drogowa i Kolejowa

Kanada posiada bardzo dobrze rozbudowaną sieć dróg i autostrad, które łączą kluczowe ośrodki miejskie i regiony, jak również transkanadyjską sieć kolejową, która odgrywa fundamentalną rolę w przewozie towarów na długie dystanse.

Handel towarami

Kanada jest nazywana „bramą” do amerykańskiego rynku, bowiem ponad 76%  kanadyjskiego eksportu trafia do USA, które są jej pierwszym partnerem handlowym. Z kolei Kanada aspiruje do miana najważniejszego partnera transatlantyckiego dla Unii Europejskiej. Bardzo ważnym momentem dla rozwoju handlu na tym kierunku jest podpisana i stosowana tymczasowo od września 2017 roku m.in.- kompleksowa umowa gospodarczo-handlowa (CETA), która  zliberalizowała wzajemną wymianę handlową oraz ograniczyła wiele barier pozataryfowych, tworząc warunki do wzajemnego otwarcia rynków.

Eksport

Już w roku 2021 handel Kanady odnotował historyczny wzrost w stosunku do poziomu przed pandemicznego, który to wynik został jeszcze znacznie poprawiony w 2022 roku, z 501,54 mld USD do 596,58 mld USD.

Do najczęściej eksportowanych grup towarów należą: oleje ropy naftowej i oleje otrzymane z minerałów bitumicznych (20,18% udziału w eksporcie towarów ogółem), gaz ziemny, złoto, chlorek potasu stosowany jako nawóz, produkty przemysłu elektromaszynowego.

Największymi odbiorcami kanadyjskiego eksportu są: Stany Zjednoczone z udziałem 76,92%, na drugim miejscu Chiny (3,7%), i trzecim Japonia (2,32). Z krajów europejskich największymi odbiorcami kanadyjskich towarów są Niemcy (0,93%), Niderlandy (0,83%) oraz Belgia (0,62%).

W roku 2022 Kanada miała dodatnie saldo handlowe towarami, które wyniosło 26,96 mld USD.

Import

Towary zaimportowane przez Kanadę w roku 2021 miały wartość 491,40 mld USD. W roku 2022 ich wartość wzrosła do poziomu 569,62 mld USD.

Najczęściej importowane produkty to samochody, wyroby przemysłu elektromaszynowego, chemicznego, optycznego, farmaceutycznego.

Kierunki o największym udziale importu Kanady to: Stany Zjednoczone (49,18%), Chiny (13,51%), Meksyk (5,51%). Z krajów europejskich Niemcy (3,03%) i Wielka Brytania (1,15%).

Eksport i import usług

W przypadku usług saldo handlowe Kanady w 2022 roku było ujemne i wyniosło -12,43 mld USD. Eksport usług miał wartość 132,77 mld USD, a import 145,20 mld USD.

Gospodarcze relacje polsko- kanadyjskie

Polska jest kluczowym partnerem handlowym Kanady w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Na wzmacnianie więzi między polskimi firmami a Kanadą na pewno ma wpływ liczna polska społeczność, zamieszkująca przede wszystkim aglomeracje Ontario i Quebecu.

W roku 2022 wartość polskich towarów sprzedanych do Kanady wyniosła 1548 mln EUR i wzrosła do 1739 mln EUR w roku 2023.

Najczęściej eksportowane z Polski towary to: statki powietrzne i ich części oraz wyroby potrzebne w produkcji przemysłu lotniczego, wyroby z metali i surowców niemetalicznych, wyroby przemysłu elektromaszynowego, chemicznego i rolno-spożywczego.

Import towarów z Kanady w 2022 roku miał wartość 845 mln EUR i wzrósł do 905 mln EUR w roku 2023.

Kanada eksportuje do naszego kraju głównie różnego rodzaju maszyny przemysłowe i urządzenia wraz z częściami do nich.

Polska od ponad dekady utrzymuje z Kanadą dodatnie saldo handlowe towarami, które w 2023 roku osiągnęło wartość 834 mln EUR.

Perspektywy dla polskich przedsiębiorców

Kanada ze swoją stabilnością polityczno-ekonomiczną i dostępem do zamożnego rynku ponad 40 mln mieszkańców, wraz z preferencjami handlowymi w oparciu o CETA, stanowi bardzo obiecujący rynek dla polskich eksporterów. Szczególnie obiecująco może wyglądać współpraca sektora budowlanego, meblowego, spożywczego, energetycznego i zielonych technologii, takich jak rozwiązania niskoemisyjne, technologie wodorowe, pojazdy elektryczne oraz infrastruktura ładowania.

Możliwe formalne utrudnienia dla polskiego eksportera

• Dostęp do eksportu czerwonego mięsa do Kanady, tj. w zakresie mięsa wołowego i cielęcego;
• Dostęp do produktów wieprzowych w zakresie zatwierdzenia zakładów produkujących szynki i kabanosy oraz rozszerzenia katalogu produktów wieprzowych, które mogą być eksportowane z Polski na rynek Kanady;
• Ograniczenia w imporcie mięsa wieprzowego w związku z ASF;
• Uzgodnienia świadectwa zdrowia w celu poszerzenia listy produktów, które mogą być eksportowane z Polski na rynek Kanady;
• Kwestie weterynaryjne – bariera A2M: Import restrictions of meat, ID 14535;
• Ograniczenia przywozowe na materiał genetyczny bydła z powodu wirusa Schmallenberga;
• Problemy fitosanitarne w przywozie świeżych owoców i warzyw w aspekcie wymogów dla podmiotów;
• Nieuzasadnione ograniczenia w handlu z powodu nieuznania stref wolnych od szkodników – chrząszczy ALB i CLB;
• Standardy i kontyngenty dla importowanego sera;
• Problemy w dostępie mleka dla niemowląt do rynku kanadyjskiego;
• Ograniczenia dla przywozu win i napojów spirytusowych;
• Problemy z uznawaniem oznaczeń geograficznych dla win i napojów spirytusowych;
• Niewystarczająca ochrona oznaczeń geograficznych z UE w Kanadzie;
• Stosowanie środka wyrównawczego na cukier;
• Nowe obowiązkowe procedury importowe dla urządzeń medycznych;
• Konieczność certyfikacji w Kanadzie importowanych okien;
• Wymogi prawne dotyczące suplementów diety.

Inne ważne informacje

• Funkcjonowanie monopoli państwowych (np. w zakresie importu alkoholu, usług);
• Regulacje techniczne i sanitarne, w tym różnice w standardach produktów żywnościowych.
• Uciążliwe procedury prowadzenia inspekcji i certyfikacji przez CFIA (Kanadyjską Agencję Kontroli Żywności), w tym specyficzne wymogi dotyczące etykietowania i opakowania towarów;
• Uciążliwe i prowadzone niekiedy w sposób uznaniowy formalności celne;
• Restrykcje w zakresie świadczenia usług technicznych, związane z wymaganiami ubezpieczeniowymi, imigracyjnymi oraz nieuznawaniem dyplomów i świadectw kwalifikacji zawodowych, dodatkowo zróżnicowane w zależności od prowincji, powodują de facto ograniczenie dostępu do rynku zamówień publicznych tak federalnych, jak i na szczeblu prowincji dla firm spoza Kanady;
• Dostęp do zamówień publicznych jest mocno ograniczony dla firm, które nie prowadzą swojej działalności gospodarczej w Kanadzie lub jeżeli przedmiot zamówienia nie jest objęty międzynarodową umową handlową (więcej o przetargach w Kanadzie): 
• Wyższe niż w Europie koszty reklamy i wprowadzenia na rynek nowego produktu, a także koszty obsługi prawnej;
• Trudności związane z wprowadzaniem wyrobu do dużych sieci dystrybucyjnych działających w Kanadzie.

Biorąc pod uwagę, że poprzez kanadyjski rynek, w kolejnym etapie zagranicznej ekspansji, można starać się również o uzyskanie dostępu do jeszcze większego, ponad 300 milionowego rynku Stanów Zjednoczonych, warto rozważyć ten kraj jako potencjalny i bardzo perspektywiczny kierunek eksportowy.

Przedsiębiorców zachęcamy do kontaktu z Polską Agencją Inwestycji i Handlu PAIH. Poprzez PAIH możecie Państwo nawiązać współpracę z naszym Zagranicznym Biurem Handlowym (ZBH) w Toronto, które służy wszelką pomocą w ekspansji eksportowej i inwestycyjnej w Kanadzie.

Kultura biznesu w Kanadzie tutaj

Źródło:  Export Inteligence, Polska Agencja Inwestycji i Handlu, Serwis Rzeczpospolitej Polskiej, Statistics Canada, The World Bank