Kultura biznesu w Korei Południowej
Jedną z istotniejszych kwestii, która wpływa na możliwość osiągnięcia sukcesu biznesowego w Korei Południowej jest poznanie i zrozumienie różnic kulturowych pomiędzy Polską a Koreą. Ich przyswojenie i poszanowanie może stanowić o osiągnięciu porozumienia z partnerem koreańskim. W poniższym artykule została pokrótce opisana kultura biznesu w Republice Korei.
Przed spotkaniem
Na początku warto pamiętać o tym, że Koreańczycy wolą prowadzić interesy z osobami, które znają. Z tego powodu warto zostać zaprezentowanym firmie koreańskiej przez zaufaną instytucję, taką jak np. Polska Agencja Inwestycji i Handlu. Budowanie osobistej relacji z partnerem i stworzenie wzajemnego zaufania to klucz do osiągnięcia sukcesu w Republice Korei. Spotkanie z partnerem koreańskim warto zaplanować z około miesięcznym wyprzedzeniem. Przed spotkaniem należy starannie opracować materiały dotyczące naszej firmy i produktu/usługi, a następnie przesłać je drugiej stronie przed zaplanowaną rozmową wraz z agenda spotkania. Materiały najlepiej przygotować w języku koreańskim, bądź po angielsku. Warto zadbać o dużą liczbę elementów wizualnych, gdyż spotkają się one z większym uznaniem niż ściana tekstu.
Warto pamiętać, że Korea to społeczeństwo mocno hierarchiczne, co wynika z konfucjanizmu. Należy zadbać o to, aby osoby uczestniczące w delegacji miały tę samą rangę co przedstawiciele z Korei. Wysłanie na spotkanie osób niższych rangą może zostać źle odebrane. Przed spotkaniem dobrze widziane jest przesłanie notek biograficznych wraz ze zdjęciem reprezentacji – dot. tylko osób zajmujących najwyższe stanowiska.
Na spotkanie należy przyjść w klasycznym, schludnym stroju. Unikajmy nadmiaru perfum i zachowajmy umiar w dodatkach. Jeśli umówiona rozmowa ma się odbyć online, powinniśmy zadbać o odpowiednie ustawienie kamery i tło, na którym będziemy występować. Na zaplanowane spotkanie powinno przyjść się punktualnie, nie za późno, ale i nie zbyt wcześnie. Najlepiej dotrzeć na wyznaczone miejsce ok. 5-10 minut przed czasem.
Naszych gości należy posadzić na honorowych miejscach, czyli skierowanych twarzą w kierunku wyjścia. Osoby piastujące najwyższe stanowiska powinny zająć miejsca po przeciwnych stronach stołu, to one odpowiadają za prowadzenie spotkanie, nawet jeśli liczba osób wchodząca w skład danej delegacji jest duża.
Powitanie
Typowym sposobem przywitania w Korei Południowej jest ukłon. Lekki (ok. 15 stopni) stosowany jest, gdy witamy się z osobami, które znamy, bądź są w tym samym wieku. Głęboki ukłon (30-45 stopni) stosuje się w przypadku powitania z osobami, które widzimy po raz pierwszy, zwłaszcza w stosunku do osób wyższych rangą/starszych. Akceptowalną formą przywitania jest także zwykły uścisk dłoni. Warto pamiętać, aby przy jego wymianie skinąć lekko głową. Gdy podajemy prawą rękę, podtrzymujmy ją lewą na piersi lub w okolicy przedramienia. Gest powitania w formie ukłonu inicjuje osoba młodsza, uścisk dłoni osoba starsza.
Najpopularniejsze koreańskie przywitania to „Dzień dobry!” (안녕하세요 Annyeonghaseyo) oraz „Miło Cię poznać!” (반갑습니다 Bangapsumnida!).
Zwracając się do partnera z Korei dobrze jest poprzedzić nazwisko danej osoby jej stanowiskiem np. dyrektorze Park. Pamiętajmy, żeby nie zwracać się do nowopoznanego Koreańczyka od razu po imieniu. Taka forma kontaktu jest zarezerwowana dla bliższych relacji, np. przyjaciół czy członków rodziny.
Wizytówki
Podczas spotkań biznesowych niezwykle ważną rolę odgrywają wizytówki. Należy wymienić się nimi z partnerami na początku spotkania. Wizytówki powinno się wręczać i odbierać obiema rękami, drukiem w stronę odbiorcy. Po otrzymaniu należy lekko skinąć głową w podziękowaniu. Zapoznajmy się od razu uważnie z jej treścią. Jest to także dobra okazja do zapytania o poprawną wymowę imienia i nazwiska partnera. Warto pamiętać, że w Korei najpierw podaje się nazwisko, a dopiero potem imię.
Ponieważ uznaje się, że wizytówka reprezentuje jej posiadacza, należy zadbać o jej odpowiedni stan. Otrzymanej wizytówki nie wkładajmy do kieszeni czy portfela, może to zostać odebrane jako brak szacunku. Najlepiej schować ją do eleganckiego wizytownika, a w trakcie spotkania położyć horyzontalnie na stole. Na spotkanie warto wziąć ze sobą większą ilość wizytówek.
Rozmowa
Oficjalnym językiem w Korei Południowej jest koreański. Wielu biznesmenów jednak na ogół zna dobrze angielski. Zabranie ze sobą tłumacza nie jest źle odbierane, tym samym przed spotkaniem rekomendowane jest ustalenie języka spotkania. Przed spotkaniem warto nauczyć się paru słówek i użyć ich w trakcie rozmowy, na pewno zostanie to docenione przez partnerów z Korei.
Przed rozmową Koreańczycy zawsze prowadzą krótką pogawędkę, niezwiązaną ze sprawami biznesowymi. Zazwyczaj dotyczy ona ogólnych tematów, chociaż można zostać także zapytanym np. o życie rodzinne i osobiste. Podczas rozmowy warto poruszyć takie kwestie jak kultura Korei, sport, zainteresowania partnera, podróże. Zdecydowanie unikajmy tematów takich jak wojna koreańska, relacje Korei Południowej z Koreą Północną, polityka, relacje z Japonią, religia, komunizm, socjalizm. Pamiętajmy, żeby nie porównywać Korei i języka koreańskiego z innymi krajami i językami regionu.
Podczas rozmowy należy pamiętać o manierach i okazywaniu szacunku drugiej stronie. Warto mieć w pamięci, że przywoływanie ludzi machaniem dłonią czy pokazywanie na kogoś palcem jest uznawane za niegrzeczne. Również źle widziane jest wydmuchiwanie nosa publicznie. W trakcie konwersacji starajmy się unikać wytężonego kontaktu wzrokowego, może to zostać odebrane jako przejaw agresji. Nie komplementujmy zbytnio naszego partnera, gdyż może on uznać, że stosujemy sarkazm. Jeśli to my otrzymamy komplement, zachowujmy się skromnie i odpowiedzmy, że na niego nie zasługujemy. W przypadku wątpliwości, jak się zachować w danej sytuacji – po prostu zapytajmy.
Koreańczycy rzadko kiedy odmawiają bezpośrednio. Wolą zachować dobre samopoczucie u partnera, a tym samym udzielić mu odpowiedzi, której ich zdaniem oczekuje. Odpowiedzi takie jak „być może” w rzeczywistości oznaczają odmowę.
Miejmy na uwadze, że proces decyzyjny w Korei Południowej jest długi. Wynika to z hierarchiczności firm koreańskich, w których każda decyzja danej grupy musi uzyskać akceptację osoby, o najwyższym stanowisku w danej organizacji. Jeśli decyzja została już podjęta, często zdarza się, że strona koreańska oczekuje przyśpieszenia działań, nawet mimo trwających świąt czy urlopów po stronie Polskiej.
Kibun
Ważnym konceptem w społeczeństwie koreańskim jest kibun (기분) czyli twarz, honor, godność osobista. Koreańczycy bardzo dbają o „zachowanie twarzy”, gdyż utraconej już nie da się odzyskać. Pamiętajmy więc o tym, żeby w trakcie rozmowy nie narazić partnera z Korei na utratę twarzy. Nie krytykujmy partnerów otwarcie i nie wprowadzajmy ich w zakłopotanie, gdyż z pewnością znacznie utrudni nam to, bądź wręcz uniemożliwi, osiągnięcie porozumienia biznesowego.
Wręczanie upominków
Przekazywanie drobnych prezentów w trakcie spotkania jest uznaną i powszechną praktyką. Najlepsze upominki to te, charakterystyczne dla naszego kraju. Unikajmy zbyt drogich podarunków, żeby nie wprawić partnera z Korei w zakłopotanie. Upominki zawsze wręczamy i odbieramy obiema rękami. Zazwyczaj wymiana prezentów następuje na koniec spotkania. Nie rozpakowujmy otrzymanego podarunku przy partnerze, chyba, że nas do tego namawia. Ponieważ liczba 4 kojarzona jest ze śmiercią, unikajmy upominków z nią związanych. Liczbą przynoszącą szczęście jest natomiast 7. Prezent najlepiej ładnie zapakować.
Posiłki
Nieodłączną częścią budowania relacji biznesowych w Korei Południowej są wspólne posiłki. W ich trakcie często pije się duże ilości alkoholu. Odmawianie picia jest postrzegane negatywnie, można jednak wytłumaczyć się stanem zdrowia czy względami religijnymi. Nigdy nie napełniajmy własnej szklanki/kieliszka, poczekajmy aż zrobi to za nas ktoś inny, także i my polewajmy innym. Gdy ktoś nalewa nam napój, dobrze jest trzymać szklankę/kieliszek obiema rękoma, w ten sposób okazujemy szacunek. Popularnym toastem jest okrzyk „Geon-bae!” (건배 Na zdrowie!).
Posiłek spożywa się przy pomocy płaskich pałeczek. Jeśli nie umiemy się nimi posługiwać, spróbujmy się nauczyć przed planowanym spotkaniem, na pewno zostanie to docenione. Podczas posiłku pamiętajmy o dobrym zachowaniu. Zadbajmy także o stan naszych skarpetek. W tradycyjnych restauracjach często zdejmuje się buty, a nie zawsze oferuje się gościom zastępcze obuwie. Jeśli jesteśmy już syci, zostawmy trochę jedzenia na talerzu, w ten sposób pokażemy naszym partnerom, że się najedliśmy i nie potrzebujemy dokładki. Zazwyczaj rachunek pokrywa gospodarz. Dobrze jest jednak zaproponować zapłatę, bądź zadeklarować opłacenie kolejnego spotkania. Jeśli to my płacimy, nie studiujmy dokładnie rachunku. Może to zostać odebrane jako brak zaufania w stosunku do właściciela restauracji. W Korei Południowej nie ma zwyczaju zostawiania napiwków.
Mini słowniczek przydatnych zwrotów
- Dzień dobry -> 안녕하세요 Annyeonghaseyo
- Miło mi cię poznać -> 반갑습니다 Aangapsumnida
- Dziękuję -> 감사합니다 Kamsahamnida
- Przepraszam -> 죄송합니다 lub 미안합니다 Chwaeseonghamnida/Mianhamnida
- Tak -> 예 Ye
- Nie -> 아니요 Aniyo
- W porządku, ok -> 괜찮아 Gwaenchanh-a
- Do widzenia -> 안녕히계세요 Annyeongheegyeseyo
- Na zdrowie -> 건배 Geonbae!
- Firma -> 회사 Hoesa
- Eksport ->수출품 Suchulpum
- Import ->수입품 Su-ibpum
- Korea -> 한국 Hangug
- Polska -> 폴란드 Pollandeu
Więcej o Korei Południowej przeczytasz w dziale Kierunki eksportu