Artykuł

AI w spedycji – szansa czy zagrożenie?

18.06.2024

Sztuczna inteligencja może stać się motorem rewolucji w branży spedycyjnej. Dzięki wykorzystaniu zaawansowanej analizy danych i uczenia maszynowego możliwe jest zautomatyzowanie i optymalizacja wielu procesów, co pomoże zwiększyć efektywność, zredukować koszty i usprawnić podejmowanie decyzji. Wspomniane innowacje pozwalają spedytorom oferować lepsze usługi większej liczbie klientów. Nie każdy z nich będzie jednak w stanie wykorzystać tę szansę, przez wzgląd na przeszkody i zagrożenia, które wiążą się z korzystaniem ze sztucznej inteligencji w branży TSL.

Systemy oparte na sztucznej inteligencji analizują dane historyczne oraz informacje w czasie rzeczywistym, by zoptymalizować organizację przewozu. Ta wiedza pozwala firmom przewidywać przyszłe wydarzenia i wdrażać strategie, które usprawniają działanie łańcucha dostaw.

Dzięki sztucznej inteligencji spedytorzy mogą nie tylko zmniejszyć koszty, ale także zminimalizować przestoje i nieefektywność przewozów, co prowadzi do poprawy jakości usług. Zgodnie z raportem firmy konsultingowej McKinsey & Company, firmy, które wcześnie zastosowały sztuczną inteligencję w logistyce i zarządzaniu łańcuchem dostaw, osiągnęły znacznie lepsze wyniki niż konkurencja. Z pomocą rozwiązań z zakresu AI obniżyły koszty logistyczne o 15 proc. i zwiększyły poziom usług o 65 proc.

Jak sztuczna inteligencja może wspierać działalność spedycyjną?

Rozwiązania wykorzystujące sztuczną inteligencję usprawniają działalność spedycyjną na wiele sposobów. Spedytorzy mogą wykorzystać predykcyjne możliwości AI, aby zwiększyć dokładność w zakresie  obliczeń kosztów transportu. Dzięki dostępowi do automatycznej analizy wzorców danych historycznych i w czasie rzeczywistym, uwzględniających koszty paliwa i warunki ruchu drogowego, wycena frachtu przebiega sprawniej i opiera się na realnych przesłankach ekonomicznych. Dzięki tym narzędziom można optymalnie dopasować nadawcę do odbiorcy, minimalizując puste kursy czy zużycie paliwa

– mówi Jakub Gwiazdowski, Head of Partnership & Relations w Transash.eu.

AI może również uprościć proces wymiany informacji w kontekście wyceny. Tradycyjna wycena frachtu zazwyczaj wygląda następująco: klient przesyła zapytanie mailem, a spedytor zbiera stawki z różnych źródeł i przekazuje je dalej, by kontynuować ustalenia. Dzięki sztucznej inteligencji komputer może zautomatyzować cały proces wyceny. Począwszy od odczytywania przychodzących wiadomości, przez automatyczne wyodrębnianie kluczowych danych za pomocą przetwarzania języka, po pobieranie stawek od przewoźników i wstawianie sformatowanej wyceny z powrotem do wiadomości e-mail.

Pełna kontrola nad frachtem

Wykorzystanie AI w spedycji pozwala precyzyjnie obliczać czasy dostaw, biorąc pod uwagę wszystkie istotne dane, takie jak ruch na trasie, złożoność łańcucha dostaw i rodzaje ładunków. Algorytm AI, zintegrowany z systemami zarządzania transportem i bazami danych, doskonale sprawdza się również w śledzeniu dokładnej lokalizacji przesyłki i jej statusu w czasie rzeczywistym. Dzięki temu spedytor ma bieżący wgląd w jej drogę i może reagować szybciej w razie problemów.

Spedytorzy mogą zyskać przewagę konkurencyjną, konsolidując mniejsze przesyłki w ramach jednego ładunku (o ile umowa przewozu dopuszcza taką możliwość). Automatyczna analiza takich danych, jak rozmiar ładunku, miejsce docelowe i oczekiwane daty dostawy, pozwala określić najlepsze kombinacje pakowania i zwiększa efektywność kosztową.

Bardziej „zielona” spedycja

Rola obniżania emisyjności będzie rosnąć w kolejnych latach, a analizy oparte na sztucznej inteligencji przyczyniają się do bardziej ekologicznych praktyk w spedycji. Optymalizując trasy wysyłki, ładowność i zużycie paliwa, sztuczna inteligencja minimalizuje ślad węglowy branży.

Zarządzanie ryzykiem i zapobieganie oszustwom

Możliwości analizy danych przez sztuczną inteligencję okazują się nieocenione w identyfikowaniu wzorców związanych z nieuczciwymi działaniami i potencjalnym ryzykiem. Poprzez analizę danych z różnych źródeł AI może identyfikować anomalie i podkreślać podejrzane działania, zapobiegając w ten sposób potencjalnym stratom i utrzymując integralność łańcucha dostaw.

Postęp w cieniu wątpliwości

Chociaż perspektywy wykorzystania sztucznej inteligencji w działalności spedycyjnej są obiecujące, towarzyszą im również wyzwania.

Integracja technologii AI wymaga pieniędzy, szkoleń i zmiany sposobu myślenia pracowników, którzy dodatkowo mogą obawiać się o stabilność swojego zatrudnienia. Są one również kosztowne, a żeby działały poprawnie, wymagają długofalowych inwestycji. Działanie AI wymaga dużej ilości danych wyjściowych (big data), które należy systematycznie uzupełniać. Wdrażanie rozwiązań z tego zakresu w firmie spedycyjnej powinno więc rozpocząć się od uporządkowania i digitalizacji już posiadanych danych, by mogły zostać wykorzystane przez algorytmy sztucznej inteligencji

– mówi Jakub Gwiazdowski.

Kluczową kwestią związaną z wdrażaniem rozwiązań z zakresu AI jest bezpieczeństwo informatyczne. Gromadzone na bieżące dane muszą być zabezpieczone, a wykorzystane systemy chronione przed przejęciem na drodze cyberataku. Przygotowanie do szerszego zastosowania rozwiązań z zakresu sztucznej inteligencji w firmie powinna więc poprzedzić dokładna analiza bezpieczeństwa systemów i wdrożenie działań gwarantujących ich ochronę.

AI w ramach prawnych

Kolejną kwestią są regulacje prawne, których nadal brakuje nie tylko na polskim gruncie. Krok w tym kierunku właśnie zrobiła Rada Unii Europejskiej, która 21 maja 2024 przyjęła pionierskie w skali świata przepisy o sztucznej inteligencji pod nazwą AI Act. To pierwszy akt prawny, który klasyfikuje sztuczną inteligencję pod kątem potencjalnego ryzyka jej użycia dla użytkowników, co wpłynie na surowość regulacji. AI Act dzieli sztuczną inteligencję na cztery grupy: oprogramowanie wysokiego ryzyka, technologie ograniczonego i minimalnego wpływu oraz systemy nieakceptowalne, które będą w UE zakazane.

Polskie Ministerstwo Cyfryzacji prowadzi prace nad implementacją AI Act, podkreślając rolę konsultacji społecznych w procesie wdrażania. Działalność przy resorcie rozpoczęła także Grupa Robocza ds. Sztucznej Inteligencji (GRAI) oraz Internetu Rzeczy (IoT) i technologii przełomowych, która skupia ekspertów m.in. z zakresu technologii, prawa oraz etyki.

AI w spedycji to przyszłość, automatyzacja to fakt

Zdaniem Jakuba Gwiazdowskiego z Transcash.eu możliwości wykorzystania AI w spedycji są zarówno nieograniczone, jak i ekscytujące:

Sztuczna inteligencja może być wykorzystywana na niezliczone sposoby, aby poprawić jakość obsługi klienta i pomóc spedytorom działać na nowych poziomach szybkości, wydajności i usług. Automatyzacja, leżąca u podstaw AI, już teraz usprawnia działalność spedycyjną na wiele sposobów, między innymi za pośrednictwem systemów TMS czy ERP, a także przy wykorzystaniu pojazdów wyposażonych w systemy wspomagania jazdy.

Źródło: TC Transcash