Francja – dojrzały rynek europejski

Terytorium Francji rozciąga się na powierzchni 543 940 km2 i liczy 67,8 mln mieszkańców, tj. potencjalnych konsumentów (dane Insee, 2022). Jest zatem trzecim (po Rosji i Ukrainie) pod względem zajmowanej powierzchni i drugim (po Niemczech) co do liczebności populacji państwem UE.

Stanowi jeden z najbardziej dojrzałych rynków w Europie. Graniczy z 8 krajami: Belgią, Luksemburgiem, Niemcami, Szwajcarią, Włochami, Hiszpanią, Monako i Andorą. Od zachodu otaczają ją wody Oceanu Atlantyckiego, od południa Morze Śródziemne, a od północy Morze Północne i La Manche. Francja posiada również 5 departamentów zamorskich, 5 terytoriów zamorskich oraz 1 terytorium sui generis: Nowa Kaledonia.

Francja – potęga gospodarcza w UE i na świecie

Francja to dziś trzecia co do wielkości gospodarka w Europie i siódma co do wielkości gospodarka na świecie (po USA, Chinach, Japonii, Niemczech, Indiach i Wielkiej Brytanii). Według statystyk opublikowanych przez Eurostat, Francja w ostatnim kwartale 2021 roku odzyskała pozytywny wzrost PKB o 3% (582,3 mld euro) w porównaniu do poprzednich trzech miesięcy. Ponadto, zgodnie z prognozami Banque de France, w całym 2021 roku gospodarka francuska wzrosła o 6,7%. Francja przeciwstawiła się w ten sposób wszelkim przewidywaniom dotyczącym jej wzrostu gospodarczego.  Ponieważ w 2020 roku francuski PKB spadł o 8% z powodu kryzysu sanitarnego, Francja jest zatem jednym z głównych krajów europejskich, który zdołał powrócić do poziomu PKB sprzed kryzysu. Według prognoz Banque de France, wzrost gospodarczy we Francji szacowany jest na 3,6% w 2022 roku, co jest oczywiście tylko hipotezą, gdyż wiele zmiennych (takich jak choćby zaskakujący wzrost inflacji w strefie euro) może zmienić bieg tej prognozy.

W 2021 roku deficyt handlowy Francji osiągnął rekordowy poziom. Deficyt w handlu towarami wyniósł -84,7 mld euro (w stosunku do -64,7 milliarda euro w 2020), głównie z powodu wzrostu kosztów energii. Z drugiej strony, w bilansie usług odnotowano rekordową nadwyżkę (+36,2 mld euro).

Francuski import

Pomimo spadku importu do Francji, spowodowanego głównie kryzysem sanitarnym w 2020 roku, od początku 2021 roku zaczął on systematycznie rosnąć (+0,9 mld EUR miesięcznie). Do koniec grudnia 2021 import nie przestał się poprawiać, aż osiągnął historyczną wartość 585,6 mld euro. Tak duży wzrost tłumaczy się wzrostem cen surowców, zwłaszcza energii oraz produktów przemysłowych.

Jeśli chodzi o głównych dostawców Francji, są to:

• Niemcy (81,4 mld euro) ;
• Chiny (63,8 mld euro)
• Włochy (46,3 mld euro).

Francuski eksport

Podobnie jak w przypadku importu, na poziom eksportu w 2020 roku wpłynął kryzys sanitarny. Niemniej jednak w 2021 r. eksport również wzrósł, ale w mniejszym stopniu. Ich wzrost tłumaczy się również głównie wzrostem cen (tylko +1,6% w wolumenie od początku 2021 roku wobec +11,0% w wartości).

Trzej główni klienci Francji w 2021 r. to :

• Niemcy (68,6 mld euro),
• Włochy (39,1 mld euro),
• Belgia (37,2 mld euro).

Francusko-polska wymiana handlowa

Do 2020 r. francusko-polska wymiana handlowa wzrastała z roku na rok, a w 2019 r. osiągnęła rekordowy poziom ponad 22 mld euro. Od momentu przystąpienia do UE polski eksport do Francji wzrósł o niemal 350%, natomiast w ciągu ostatnich 10 lat o ponad 70%, a obroty handlowe – o blisko 50%. Z kolei w porównaniu z 2015 r. zarówno polski eksport, jak i obroty handlowe wzrosły o ok. 25%

Według statystyk GUS z 2020 roku, Francja jest czwartym partnerem eksportowym Polski (13,32 mld EUR w 2020 r., tj. 5,6% udziału w całkowitym eksporcie), a szóstym pod względem importu (7,76 mld euro w 2020, tj. 3,4% udział w całkowitym imporcie).

• Dynamika eksportu z Francją: spadek o 4,5% w porównaniu do 2019 r. (13,8 mld euro).
• Dynamika importu z Francją: spadek o 10,2% w porównaniu do 2019 r. (8,5 mld euro).

Inwestycje zagraniczne we Francji

Według raportu dotyczącego bilansu międzynarodowych inwestycji we Francji w 2020 r. opublikowanego przez Business France, zagraniczni inwestorzy nadal mają zaufanie do Francji, pomimo wielu wątpliwości pojawiających się w kontekście kryzysu sanitarnego, ciążącego na światowej gospodarce i znacznemu spadkowi inwestycji.        

W 2020 roku ogółem 64% wszystkich decyzji inwestycyjnych pochodziło z UE, kolejne miejsca zajmują Ameryka Północna (10%) i Azja (10%).

Do 5 największych inwestorów zagranicznych we Francji należą:

• Stany Zjednoczone (17%),
• Niemcy (16,5%),
• Wielka Brytania (10%),
• Włochy (8%),
• Holandia (7%).

Sektorem, który najbardziej interesuje zagranicznych inwestorów  jest sektor R&D, reprezentujący 12% wszystkich inwestycji zagranicznych w 2020 roku we Francji. Następne w kolejności są sektory strategiczne: inwestycje w projekty w dziedzinie zdrowia wzrosły o 40%, dzięki dynamicznym inwestycjom w dziedzinie energii odnawialnej, liczba projektów w sektorze energetycznym wzrosła o 13%, a liczba związanych z nimi miejsc pracy zwiększyła się prawie dwukrotnie.

Wg danych Banque de France w 2019 roku napływ BIZ do Francji wyniósł 30 mld euro, czyli nieco mniej niż w roku poprzednim (32 mld euro). W 2020 roku UNCTAD szacowało wartość napływających BIZ na 16 mld euro (w porównaniu z 4 mld według Banque de France). W 2020 r. Francja stała się 18 krajem na świecie pod względem globalnego napływu BIZ i 6 krajem w Europie (po Luksemburgu, Niemczech, Irlandii, Szwecji i Wielkiej Brytanii).

Jeśli chodzi o ilość BIZ we Francji w 2020 roku było ich 985 (w stosunku do 975 w Wielkiej Brytanii i 930 w Niemczech).

Francuskie inwestycje w Polsce

Od początku lat 90. Francja jest jednym z najważniejszych inwestorów zagranicznych w Polsce. Firmy z francuskim kapitałem są obecne praktycznie w każdym sektorze polskiej gospodarki – od przemysłu po handel i usługi. Spośród ponad 1300 firm, które zainwestowały w Polsce, to nie tylko największe firmy notowane na CAC40, ale także małe i średnie firmy, w tym również firmy rodzinne.

Aktualnie Francja jest drugim (po Niemczech) źródłem inwestycji zagranicznych w naszym kraju, z ok. 10-procentowym udziałem w inwestycjach zagranicznych ogółem. W tej statystyce nie uwzględnia się Holandii i Luksemburga, których pozycja jest zawyżona: mimo że siedziba bezpośredniego inwestora znajduje się w tych krajach, to faktycznie inwestycje prowadzone są przez spółki-matki pochodzące z innych krajów.

Do końca 2019 r. Francja zainwestowała w Polsce 18,469 mld euro (wobec 18,121 mld euro w 2018 r. i 17,9 mld euro w 2017 r.), co stanowiło 9,2% łącznej wartości zagranicznego kapitału zainwestowanego w naszym kraju ogółem. Według danych GUS za 2019 rok w Polsce funkcjonowało ponad 1300 podmiotów z udziałem francuskiego kapitału. Obecność ta wynika głównie z inwestycji w sektorze telekomunikacyjnym, detalicznym i bankowym. Francja jest również obecna wśród inwestorów w sektorze przemysłowym (Air Liquide, Saint Gobain), w sektorze zdrowia/kosmetyków (Pierre Fabre, L’Oréal), jak również w sektorze rolno-spożywczym (Lactalis, Danone).

Polskie inwestycje we Francji

Stan należności z tytułu polskich bezpośrednich inwestycji we Francji wyniósł na koniec 2019 r. 44,3 mln euro (dla porównania – w 2018 r. było to 75,6 mln euro, co wynikało ze sposobu inwestowania polskich spółek). Odnotowano także odpływ kapitału polskiego na poziomie 238,1 mln euro (wobec odpływu w wys. 303,1 mln euro w 2018 r. i 142,6 mln euro w 2017 r.). Polskie firmy inwestują na rynku francuskim głównie w sektorze motoryzacyjnym, produkcji przemysłowej, budownictwie i usługach informacyjnych.

Konkluzja

Francja może pochwalić się szeregiem ekonomicznych atutów, dzięki którym tak chętnie wybiera ją wielu inwestorów zagranicznych. Do najważniejszych możemy zaliczyć:

• 2. największy rynek UE i 6. gospodarka na świecie,
• 6. potęga eksportowa na  świecie produktów i usług w 2021 r. (eksportowało 135 900 firm francuskich),
• 4. największy klient i 6. największy dostawca Polski (2020 r.),
• 67,8 mln potencjalnych konsumentów,
• dobrze rozwinięta infrastruktura,
• korzystne przepisy podatkowe w dziedzinie projektów R&D,
• innowacyjność,
• członek grupy G7 zrzeszającej najbardziej uprzemysłowione państwa świata,
• doskonale rozwinięta infrastruktura,
• różnorodność geograficzno-turystyczna,
• bogactwo kulturowe,
• Paryż pozostaje drugą światową stolicą siedzib międzynarodowych koncernów (500 siedzib).

Opracowanie: Francusko-Polska Izba Gospodarcza (CCIFP)