Francja w czołówce inwestorów w Polsce

Transformacja gospodarcza zapoczątkowana w Polsce w latach 90. przyciągnęła wielu zagranicznych inwestorów. Francuskie firmy bardzo szybko dostrzegły potencjał rozwijającego się rynku, inwestując w kraju nad Wisłą.

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne z francuskim kapitałem mocno przyczyniły się do modernizacji wielu sektorów naszej gospodarki, w tym energetyki, telekomunikacji czy motoryzacji. W roku 2022 Francja zajmowała drugie po Niemczech miejsce pod względem wartości zaangażowanego w Polsce zagranicznego kapitału.

Kilka danych o sile francuskiej gospodarki

Francja jest szóstą co do wielkości gospodarką świata i trzecią w Europie, po Niemczech i Wielkiej Brytanii.

Według danych Banku Światowego, w 2022 roku PKB Francji wynosiło 2,779 biliona USD. Prognozy na 2024 rok przewidują wzrost do 2,799 biliona USD.

Natomiast PKB na jednego mieszkańca we Francji wynosiło 40,886.3 USD, a dla porównania w Polsce w tym samym roku było to 18,688 USD.

Kraj znad Sekwany ma bardzo silnie rozwinięty sektor przemysłowy, w tym przemysł lotniczy, motoryzacyjny, farmaceutyczny oraz energetyczny. Francja jest liderem w produkcji energii nuklearnej, która stanowi około 70% produkcji elektrycznej w kraju oraz liderem inwestycji w odnawialne źródła energii. Znajduje się także w czołówce światowych producentów wina i towarów luksusowych.

Znaczny wkład w bogactwo gospodarcze państwa wnosi turystyka, Francja jest bowiem najczęściej odwiedzanym krajem na świecie.

Kraj znad Sekwany ma doskonale rozwinięte rolnictwo i jest jednym z największych producentów rolnych w Europie. Poza wspomnianym winem, specjalizuje się w produkcji zbóż, mięsa i produktów mlecznych.

Doskonale rozwinięta infrastruktura, w tym sieci szybkich kolei TGV oraz porty i lotniska, stanowią kluczowe węzły transportowe dla Europy.

W 2022 roku Francja była ósmym największym eksporterem na świecie, z całkowitą wartością eksportu wynoszącą 608 miliardów USD.

W ciągu ostatnich pięciu lat wartość eksportu Francji wzrosła o 83,9 miliarda USD.

Wymiana handlowa między Polską a Francją

Od czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej wymiana handlowa towarów między Polską a Francją wzrosła prawie pięciokrotnie.

Francja jest czołowym partnerem handlowym Polski, a Polska w ostatnich latach jednym z głównych dostawców towarów i usług na rynek francuski.

Nasz eksport towarów rośnie dwukrotnie szybciej niż import. Polska od kilkunastu lat utrzymuje dodatni bilans handlowy z Francją.

A zaledwie 20 lat temu, na początku członkostwa Polski w UE, byliśmy przede wszystkim odbiorcą francuskich towarów. W 2003 roku deficyt handlowy z Francją wynosił blisko 1,4 miliarda euro, a import był niemal o połowę większy od eksportu.

W 2023 roku dodatnie saldo wyniosło 8,4 miliarda euro. Podobny trend, choć na mniejszą skalę, dotyczy wymiany handlowej w obszarze usług. Mimo że jest ona sześciokrotnie mniejsza, Polska od wielu lat notuje również dodatni bilans w tej kategorii.

Francuskie inwestycje w Polsce

W Polsce właściwie nie ma sektora, w którym nie znalazłby się zagraniczny kapitał z kraju nad Sekwaną. Według zestawienia siedziby podmiotu dominującego w naszym kraju skumulowane inwestycje firm francuskich wyniosły w 2022 roku około 108 mld PLN, zaś udział Francji w całkowitych BIZ w Polsce przekroczył 9%, co dało II pozycję, bezpośrednio przed Holandią i Stanami Zjednoczonymi.

Od 2017 roku wartość inwestycji francuskich firm w Polsce wzrosła o około jedną trzecią. W czasie pandemii Covid-19, stosunki handlowe między Polską a Francją jeszcze bardziej się umocniły. Jednym z czynników wpływających na to zjawisko był „nearshoring”, czyli przenoszenie części łańcucha dostaw z Azji Południowo-Wschodniej bliżej kraju nad Sekwaną.

Ważnym aspektem działalności w Polsce firm z kapitałem francuskim jest ich rosnąca tendencja do reinwestowania osiąganych zysków. Na początku drugiej dekady XXI wieku stopa reinwestycji wynosiła około 25%, a w latach 2019-2022 wzrosła do prawie połowy rocznych zysków tych przedsiębiorstw.

Sektory gospodarcze o największej aktywności francuskiego kapitału w Polsce

Inwestycje z francuskim kapitałem w wielu sektorach wyróżniają się na tle innych zagranicznych inwestorów w Polsce. Najbardziej aktywne są w przetwórstwie przemysłowym (27%), wśród których najważniejsze branże to: spożywcza, automotive, pozostały sprzęt transportowy, farmaceutyczna, urządzeń elektrycznych i kosmetyczna.

Kolejnym jest sektor usług (20%), a wśród nich zwłaszcza informacja i komunikacja, w których udział w tym sektorze w roku 2022 wyniósł blisko 70%, obejmując branżę telekomunikacyjną, mediową oraz IT. Znaczącą pozycję zajmują również w tym sektorze usługi biznesowe, szczególnie w zakresie administracji i działalności wspierającej, jak również bankowość i finanse.

Poza tym francuski kapitał intensywnie działa w Polsce w branży obsługi rynku nieruchomości, głównie w działalności deweloperskiej, oraz w sektorze transportowo-logistycznym. Struktura francuskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w Polsce jest uzupełniana przez sektor budowlany, który stanowi udział około 3%.

Największe firmy w Polsce z francuskim kapitałem

Według danych GUS, w 2022 roku w Polsce działało blisko 1200 podmiotów z udziałem kapitału francuskiego.

Francuski kapitał w przemyśle:

• branża spożywcza (Bonduelle Polska, Danone, Grupa Drosed, Grupa Savencia – Mleczarnia Turek, Lactalis, Wyborowa);
• branża farmaceutyczno-kosmetyczna (Delpham Poznań, Ipsen Polska, L’Oreal, Sanofi Polska, Sephora, Servier Polska);
• automotive (Faurecia, Michelin, Plastic Omnium, Reanult, Stellantis Valeo);
• sprzęt transportowy (Airbus Helicoters Polska, Alstom, Group Beneteau, Safran Aircaft Engines, Safran Transmission Systems);
• branża elektro-energetyczna (Dalkia, EDF, EDF Renewables, Engie, Group SEB, Lacroix Electronics, Legrand Polska, Qair Polska, Schneider Electric Polska, Sopem SOMFY Group, Total Energies);
• użyteczność publiczna i pozostałe branży przemysłowej (Veolia Energia, Eneris, Air Liguide, Essilor, Grupa Thales, Guillin Polska, Saint-Gobain Polska, Soprema Polska).

Francuski kapitał w usługach:

• handel detaliczny (Auchan, Carrefour, Decathlon, E.Leclerc, Intermarche, Lagardere Travel Retail, Leroy Merlin);
• telekomunikacja, IT i media (Atos, Canal+, Capgemini Polska, Dassault Systems, Data4, Orange, OVHcloud, PlayP4, Sii Polska);
• transport i logistyka (CEVA Logistics, DPD Polska, FM Logistic, Fraikin, Geodis, ID Logistics);
• finanse i ubezpieczenia (Amundi, BNB Paribas Bank Polska, Cardif Polska, Carefleet, Credit Agricole Bank Polska, Mazars, Societe Generale);
• budownictwo i nieruchomości (Apsys Polska, Bouygues Immobilier, Colas Polska, Grupa VINCI, Karmar, Klepierre Management Polska, Mayland Real Estate, Safege, Unibail Rodamco Westfield, Yareal Polska);
• hotelarstwo (Accor Services, B&B Polska, Louvre Hotels Group);
• pozostałe usługi (Armatis Polska, Arval Service Lease, Gide Lovrette Nouel, Havas Group, Lyreco Polska, Publicis Groupe, Seris Konsalnet, Sodexo Polska).

Lokalizacja inwestycji kapitału francuskiego w Polsce

Według danych GUS, w 2022 roku zdecydowana większość (aż 78%) kapitału francuskiego była ulokowana w firmach zarejestrowanych na terenie województwa mazowieckiego. Inne regiony kraju, w których skoncentrowana jest znaczna część tego kapitału, to województwa wielkopolskie (4% udział), śląskie, dolnośląskie i świętokrzyskie (wszystkie po około 3%). Na pozostałe 11 województw przypadło zatem mniej niż 10% kapitału francuskich firm działających w Polsce.

Wysoki udział centralnego, stołecznego regionu związany jest z faktem iż większość koncernów francuskich operujących w Polsce ma swoją główną siedzibę w Warszawie lub jej okolicach. Rzeczywista działalność jest jednak bardziej rozproszona. Dotyczy to zarówno firm przemysłowych, których fabryki są zlokalizowane w różnych częściach kraju, zwłaszcza w regionach takich jak Górny i Dolny Śląsk czy Wielkopolska, jak i firm handlowych oraz usługowych, które posiadają ogólnokrajową sieć sprzedaży.

Miejsca pracy dzięki inwestycjom kapitału francuskiego w Polsce

W 2022 roku około 130 przedsiębiorstw z kapitałem francuskim miało przynajmniej 250 pracowników, co kwalifikuje je jako duże firmy. Spośród nich, w 70 przedsiębiorstwach liczba pracowników przekraczała 500, a w połowie z tych firm zatrudnienie wynosiło ponad 1000 osób.

Ponadto, kapitał francuski jest obecny w wielu średnich przedsiębiorstwach, zatrudniających od 50 do 249 osób – takich firm działa w Polsce od 200 do 250.

Od początku transformacji gospodarczej Polski, francuski kapitał odegrał kluczową rolę w tworzeniu nowych miejsc pracy. Dzięki inwestycjom francuskich firm do roku 2022 powstało 227 000 bezpośrednich miejsc pracy i co najmniej drugie tyle u lokalnych partnerów. Blisko 2/3 firm z kapitałem francuskim współpracuje regularnie z co najmniej 100 polskimi partnerami, kupując od nich produkty, zamawiając usługi i włączając je w globalne łańcuchy dostaw.

Francja w roku 2022 była na trzecim miejscu największych pracodawców wśród firm z kapitałem zagranicznym w Polsce.

Obszary dalszego rozwoju współpracy gospodarczej między Polską i Francją

W najbliższych latach francusko-polskie partnerstwo ma szansę rozwijać się na wielu płaszczyznach – nie tylko biznesowej, ale również politycznej i kulturalnej. Francja i jej inwestorzy jawią się jako kluczowi dostawcy kapitału i technologii w obszarach o strategicznym znaczeniu dla polskiej gospodarki, takich jak:

• transformacja energetyczna – Francja należy do liderów w dziedzinie  energetyki odnawialnej. Pod względem produkcji energii elektrycznej z odnawialnych źródeł zajmowała w 2022 roku czwarte miejsce w Unii Europejskiej, a energia odnawialna stanowiła blisko 1/4 tamtejszej produkcji energii elektrycznej;
• obronność – Francja, jako mocarstwo atomowe, stanowi jeden z filarów europejskiego bezpieczeństwa oraz jest czołowym globalnym dostawcą technologii wojskowych. Według danych SIPRI, w latach 2019-2023 kraj ten był drugim największym eksporterem uzbrojenia na świecie, z około 11% udziałem w globalnym rynku, ustępując jedynie USA i wyprzedzając Rosję;
• cyfryzacja i automatyzacja – Francja, pod względem nakładów na badania i rozwój (R&D) w sektorze ICT, zajmuje drugie miejsce w Unii Europejskiej, przeznaczając na ten cel tyle, co Włochy, Hiszpania i Polska liczone razem;
• poprawa innowacyjności oraz rozwój infrastruktury kraju – Francja jest jednym z liderów innowacyjności w Europie. Tamtejsze firmy przemysłowe przeznaczają na badania i rozwój blisko 10% wartości dodanej, co jest wyższym wynikiem niż średnie nakłady producentów z Niemiec czy krajów skandynawskich, które uchodzą za wzór w tym zagadnieniu.

Ze strony Polski, ogromny potencjał w dalszym ciągu jest przed krajowymi firmami, tymi które jeszcze nie zaczęły eksportować do kraju nad Sekwaną i tymi, które są zainteresowane zwiększeniem dalszej ekspansji.

Biorąc pod uwagę francuski import towarów pochodzących z Polski, który w 2023 roku wyniósł jedynie 2,4% (wg źródeł francuskich, wg GUS było to 3,29%), podczas gdy udział polskich produktów w imporcie Niemiec w tym samym roku wyniósł blisko 7%, polskie przedsiębiorstwa mają z pewnością szansę na zwiększenie pozycji w eksporcie na rynek francuski w najbliższych latach.

Duży potencjał tkwi zwłaszcza w sektorach, które są uznawane za polskie specjalizacje przemysłowe, gdzie polskie firmy posiadają znaczące przewagi konkurencyjne w Europie. Do takich sektorów należą m.in. produkcja żywności, mebli, wyrobów drewnianych oraz gotowych wyrobów metalowych.

Źródło:

• Francusko-Polska Izba Gospodarcza, raport „Wkład firm z kapitałem francuskim i relacji polsko-francuskich w rozwój krajowej gospodarki”
• Narodowy Bank Polski
• Główny Urząd Statystyczny
• Polska Agencja Inwestycji i Handlu