High-tech coraz silniejszym filarem handlu zagranicznego

Polska gospodarka zyskuje na technologicznej dojrzałości. Coraz większą rolę w naszym eksporcie odgrywają towary zaawansowane technologicznie oraz usługi informatyczne. To efekt konsekwentnej transformacji, która tworzy nowe szanse dla przedsiębiorców – zwłaszcza tych, którzy chcą zaistnieć na rynkach międzynarodowych z ofertą opartą na wiedzy i innowacjach.

Trzykrotny wzrost udziału high-tech w eksporcie

W 2007 roku produkty zaawansowane technologicznie stanowiły zaledwie 3 proc. polskiego eksportu. Dziś – według wstępnych danych Głównego Urzędu Statystycznego – ich udział sięgnął 10,6 proc. w 2024 roku, co oznacza trzykrotny wzrost w ciągu piętnastu lat. Eksport high-tech osiągnął wartość 37,25 mld euro, notując wzrost o 10,1 proc. r/r.

W efekcie pod względem udziału produktów high-tech w ogólnej strukturze eksportu Polska przeskoczyła pod tym względem m.in. Włochy, Hiszpanię i Finlandię. W porównaniu z innymi państwami regionu nadal jednak pozostajemy poniżej wyników Węgier (14,8 proc.) i Czech (19,2 proc.), co pokazuje, że wciąż mamy przestrzeń do dalszego rozwoju.

Kluczowe sektory: motoryzacja, elektronika i maszyny

Za wzrost eksportu high-tech odpowiadają przede wszystkim trzy branże: motoryzacyjna, elektroniczna oraz maszynowa. W ostatnich latach Polska stopniowo przemieszczała się w łańcuchach dostaw – z roli montowni do pozycji dostawcy zaawansowanych komponentów.

Ten awans technologiczny nie byłby możliwy bez:

• bezpośrednich inwestycji zagranicznych, które przyniosły nowoczesne linie produkcyjne i know-how,
• funduszy unijnych, wspierających rozwój infrastruktury oraz transfer technologii,
• stabilnego kursu walutowego i rosnącej wydajności, które przez lata budowały naszą konkurencyjność cenową.

Nowa dynamika: eksport uzbrojenia i technologii obronnych

W ostatnich dwóch latach szczególnie dynamicznie rośnie eksport technologii obronnych. W odpowiedzi na zwiększone zapotrzebowanie międzynarodowe – zwłaszcza po rozpoczęciu pełnoskalowej wojny w Ukrainie – znacząco wzrósł udział uzbrojenia w eksporcie high-tech: z 0,5 proc. w 2021 roku do 7,1 proc. w 2024 roku.

Dla przedsiębiorców z sektora obronnego to sygnał, że rynek międzynarodowy otwiera się na polskie rozwiązania, zwłaszcza w zakresie nowoczesnego sprzętu i systemów bezpieczeństwa.

Usługi IT: cichy lider eksportu

Równolegle z towarami rośnie znaczenie eksportu usług informatycznych. W 2023 r. osiągnął on wartość 14,25 mld euro (wzrost o 22,2 proc. r/r), a jego udział w eksporcie usług ogółem wyniósł 14,2 proc. – dla porównania, w 2010 roku było to tylko 4 proc.

To świadczy o rosnącym znaczeniu polskich firm IT na rynkach zagranicznych. Dla przedsiębiorstw działających w sektorze nowych technologii oznacza to nie tylko rosnącą rozpoznawalność, ale też realną szansę na wejście w globalne łańcuchy dostaw cyfrowych.

Wzrost wyzwań, ale i oczekiwań

W ostatnich latach polski eksport korzystał z tego, że złoty był stosunkowo słaby, a koszty w Polsce – konkurencyjne. Dzięki temu nasze produkty były atrakcyjne cenowo dla zagranicznych klientów.

Jednak od czasu pandemii sytuacja się zmieniła. Według danych ekonomicznych, tzw. realny efektywny kurs walutowy Polski – czyli wskaźnik pokazujący, jak bardzo nasze towary są konkurencyjne cenowo za granicą – wzrósł aż o 20 proc. względem okresu sprzed pandemii.

Co to oznacza w praktyce?

• Dla zagranicznych odbiorców polskie produkty są dziś zauważalnie droższe niż kilka lat temu.
• Wzrost cen to po części efekt umocnienia się złotego, ale też inflacji – czyli szybszego wzrostu kosztów w Polsce niż u naszych partnerów handlowych.
• Dla firm oznacza to presję na podnoszenie efektywności i szukanie przewag innych niż tylko niska cena.

Ten wzrost kosztów może być wyzwaniem, zwłaszcza dla firm sprzedających standardowe produkty, które łatwo zastąpić. Ale jednocześnie może też zachęcać do inwestowania w nowoczesne rozwiązania i jakość – bo to one będą w dłuższej perspektywie decydować o sukcesie na rynkach zagranicznych.

Co to oznacza dla polskich przedsiębiorców?

Dla firm działających w Polsce rosnący eksport high-tech to wyraźny sygnał: świat docenia jakość naszych rozwiązań technologicznych. Niezależnie od wielkości przedsiębiorstwa warto rozważyć internacjonalizację produktów lub usług o wysokiej wartości dodanej.

Przedsiębiorcy mogą korzystać m.in. z:

• programów wsparcia eksportu i innowacji (np. PARP, NCBR),
• sieci wsparcia zagranicznego PAIH i polskich wydziałów handlowych,
• funduszy europejskich dostępnych w nowej perspektywie finansowej.

Eksport produktów zaawansowanych technologicznie nie jest już marginesem polskiej gospodarki – to coraz istotniejszy jej filar. Wraz z rosnącym udziałem usług informatycznych i wzrostem sektora obronnego Polska zbliża się do grona państw, które potrafią łączyć innowacyjność z sukcesem handlowym.

Zauważa to również międzynarodowa prasa. W jednym z niedawnych artykułów dziennik The Times określił Polskę jako „jedną z największych historii sukcesu we współczesnej Europie”, podkreślając nie tylko nasz wzrost gospodarczy, ale też rosnącą obecność na globalnych rynkach. Eksport zaawansowanych technologii to ważna część tej historii – pokazująca, że polskie firmy potrafią działać skutecznie i ambitnie także w najbardziej wymagających sektorach.

Dla polskich przedsiębiorców to sygnał, że warto stawiać na innowacje, kompetencje technologiczne i ekspansję zagraniczną. Świat dostrzega nasz potencjał – teraz czas, by go w pełni wykorzystać.

Źródła:

• ​Polski Fundusz Rozwoju, Innowacyjność Polski – marzec 2025 r.
• Krajowa Izba Gospodarcza, Polski eksport w liczbach: Analiza najnowszych danych
• The Times, How Poland became one of Europe’s biggest success stories