Klimat inwestycyjny w Chorwacji

Polska i Chorwacja utrzymują przyjazne stosunki, charakteryzujące się brakiem sporów zarówno na płaszczyźnie politycznej, jak i gospodarczej. Bliskość geograficzna i kulturalna oraz istnienie efektywnych połączeń transportowych, zarówno lotniczych, jak i drogowych, sprawiają, że Chorwacja posiada potencjał, aby stać się atrakcyjnym partnerem dla polskich przedsiębiorców.

Malownicze wybrzeże Adriatyku przyciąga turystów z całego świata, co generuje stabilny przepływ dochodów z sektora turystycznego. Ponadto kraj ten odnotowuje dynamiczny rozwój gospodarczy, wspierany m.in. przez programy rządowe zachęcające do inwestycji oraz strukturalne fundusze Unii Europejskiej. Wszystko to czyni z Chorwacji ciekawe miejsce pod kątem biznesowym.

Najważniejsze wskaźniki makroekonomiczne

Komisja Europejska ocenia, że gospodarka Chorwacji zakończy rok 2023 na poziomie wzrostu PKB 2,6%, co jest pokłosiem przystąpienia Chorwacji do strefy euro oraz do strefy Schengen, jak również stopniowego wzrostu eksportu. Komisja wskazuje także na bardzo wysoką dynamikę zmniejszania długu publicznego, który najprawdopodobniej w 2024 wyniesie 54,8%, obecnie jest to 66,5%.

Przyczynami dynamicznie zmniejszającego się długu publicznego jest przede wszystkim duży zastrzyk gotówki ze środków unijnych. Chorwacja jest jednym z największych beneficjentów środków UE, nie tylko klasycznych funduszy strukturalnych, ale także instrumentów na rzecz odbudowy i zwiększania odporności. Do tej pory Chorwacji wypłacono 2,9 mld EUR, co stanowi jeden z najlepszych wyników wśród krajów członkowskich UE. W wywłaszczeniu długu publicznego pomaga również silny reżim fiskalny, który był konieczny, żeby Chorwacja weszła do strefy euro.

Chorwacja ma jeden z najniższych wskaźników siły nabywczej w Unii Europejskiej. Według danych Chorwackiego Głównego Urzędu Statystycznego, PKB na mieszkańca według parytetu siły nabywczej na rok 2022 osiągnął 73% średniej unijnej, co umieszcza Chorwację wśród krajów z najniższą siłą nabywczą w Unii.

Wartość Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych Chorwacji wyniosła w 2022 r. 1 mld 214 EUR. Największymi inwestorami w Chorwacji są państwa unijne: Holandia, Austria, Luksemburg, Niemcy i Włochy. W okresie od 1993 do 2020 r. skumulowana wartość BIZ w Chorwacji wyniosła 42,5 mld EUR.  

Polsko-chorwacka wymiana handlowa

Polsko-chorwacka wymiana handlowa z roku na rok notuje coraz lepsze wyniki. Obecnie więcej eksportujemy do Chorwacji, niż z niej importujemy. W 2022 r. zajęliśmy szóstą pozycję na liście największych eksporterów na rynek chorwacki (po Niemczech, Włoszech, Słowenii, Węgrzech i Austrii).

W 2022 r. wartość polskiego eksportu do Chorwacji wyniosła 1 mld 435,6 EUR, a wartość importu z tego kraju wyniosła 503,3 mln EUR. Obroty handlowe osiągnęły rekordowe 1 mld 939 mln EUR.

Dane za pierwszy oraz drugi kwartał 2023 r. potwierdzają kontynuację trendu wzrostowego. W ciągu pierwszego kwartału, z Chorwacji do Polski wyeksportowano towary o wartości 424 tys. EUR, importowano zaś dobra o wartości 1 mln 155 tys. EUR, tj. o odpowiednio 13,76 proc. oraz 8,85 proc. więcej w porównaniu z okresem trzech pierwszych kwartałów 2022 r.

Pozycjami dominującymi w eksporcie z Polski do Chorwacji są meble, wyroby tytoniowe, artykuły spożywcze (mięso wołowe i pieczywo), samochody osobowe i części samochodowe.

Z kolei w imporcie z Chorwacji pozycją od lat zdecydowanie dominującą są leki. Dalsze miejsca zajmują sofy, przyprawy, tapety, pieczywo cukiernicze, formy do szkła i transformatory.

 Chorwacja w międzynarodowych ratingach kredytowych

Trzy główne agencje ratingowe podwyższyły ocenę kredytową Chorwacji tuż po tym, gdy było wiadomo, że Chorwacja wejdzie do strefy euro, czyli w lipcu 2022. Podniosły także perspektywę ze stabilnej do pozytywnej. Rynki optymistycznie oceniają klimat inwestycyjny Chorwacji.

Chorwacka gospodarka

Chorwacja nie tylko weszła do strefy euro, ale stara się także o przyjęcie do OECD (międzynarodowa organizacja skupiająca 38 wysoko rozwiniętych ekonomicznie, demokratycznych państw). Jeżeli to się uda, Chorwacja będzie jeszcze atrakcyjniejsza inwestycyjnie. Za najbardziej realistyczny termin przyjęcia Chorwacji do tej organizacji politycy uznają koniec 2025 roku.

We wrześniu 2023 r. został opublikowany pierwszy przegląd gospodarczy OECD dla Chorwacji. Jeśli chodzi o główne konkluzje i zalecenia, to przede wszystkim OECD sugeruje Chorwacji zwiększenie produktywności gospodarki poprzez nowe inwestycje. Wskazuje, że należy poprawić kwalifikacje siły roboczej oraz zwiększyć poziom zatrudnienia wśród młodych ludzi, a także przede wszystkim zaleca lepsze zarządzanie chorwackimi spółkami skarbu państwa. Stwierdza, że Chorwacja powinna mocniej przeciwdziałać zjawiskom korupcjogennym, które są cały czas obecne w sektorze publicznym. W porównaniu z innymi krajami Unii poziom przeciwdziałania korupcji uznawany jest za niezadowalający.

Istotnym wyzwaniem dla chorwackiej gospodarki jest również mocne uzależnienie od turystyki, która generuje, w zależności od metodologii, od 20 do 25% PKB. W wyniku jakichkolwiek trzęsień geopolitycznych albo nieprzewidywalnych wydarzeń (jak np. pandemia Covid-19) stanowi to dla kraju duży problem.

Drugą palącą kwestią są przede wszystkim wyzwania demograficzne. W Chorwacji rodzi się bardzo mała liczba dzieci, a społeczeństwo szybko się starzeje. Powoduje to, że warstwa społeczna w wieku produkcyjnym wypłaszacza się, a Chorwacja ratuje się dużym napływem pracowników zagranicznych.

Do obszarów potencjalnie atrakcyjnych inwestycyjnie w Chorwacji należy zaliczyć przede wszystkim inwestycje związane z transformacją energetyczną, w kierunku zielonej energii. Potwierdza to konferencja na temat transformacji energetycznej, która odbyła się w Chorwacji na początku grudnia 2023 roku. Był na niej obecny minister gospodarki, który zapowiedział, że Chorwacja wchodzi w intensywny cykl inwestycyjny w zakresie transformacji energetycznej, zwłaszcza w obszarze energii geotermalnej. Minister zapowiedział, że rząd chorwacki planuje otwarcie pięciu nowych elektrowni geotermalnych w ciągu najbliższych pięciu lat i planuje przeznaczyć na rozwój tego segmentu środki o wartości blisko 400 mln EUR. Zapowiedział również, że w 2024 roku rząd uwolni środki w wysokości 120 mln EUR w przeznaczeniu na modernizację energetyczną domów jednorodzinnych oraz klientów indywidualnych poprzez instalację paneli fotowoltaicznych.

Wzrost cen?

Po wejściu Chorwacji do strefy euro można było zaobserwować wzrosty cen żywności, ale było to głównie uregulowane podniesieniem cen przez sprzedających, a nie poprzez mechanizmy rynkowe. Według danych Inspektoratu Państwowego, który zarządził kontrolę po 1 stycznia 2023 r., sprzedawcy podnosili ceny produktów średnio od 3% do 19%.

W przypadku inflacji, w styczniu 2023 r. jej stopa spadła do poziomu 12,7%, z 13,1% w grudniu. Oznacza to, że wymiana waluty miała neutralny wpływ na ogólny poziom cen w styczniu jeśli chodzi o mechanizmy rynkowe. Podniesienie cen było wynikiem ingerencji sprzedawców detalicznych i hurtowników.

Przydatne linki

• Chorwacka Izba Gospodarcza
• Serwis HITRO.HR
• Wykaz chorwackich adwokatów
• Chorwacki Urząd Podatkowy
• Chorwacki Urząd Celny
• Chorwacki Bank Narodowy
• Ambasada Republiki Chorwacji w Warszawie
• Informator dla przedsiębiorców
• Informator ekonomiczny MSZ

Więcej o Chorwacji przeczytasz w dziale Kierunki eksportu

Źródło: Webinarium PAIH „Klimat inwestycyjny w Chorwacji – perspektywy dla polskich eksporterów i inwestorów„