Kultura biznesu we Francji

Francja, jako jedna z największych gospodarek świata, przyciąga inwestorów i przedsiębiorców z różnych zakątków globu. Jednak aby skutecznie prowadzić interesy w tym kraju, konieczne jest zrozumienie unikalnych aspektów francuskiej kultury biznesowej.

Zrozumienie specyficznych cech kultury biznesu we Francji jest kluczowe dla skutecznej współpracy międzynarodowej oraz budowania silnych, długotrwałych relacji biznesowych z francuskimi partnerami.

Umawianie spotkań

Na początku należy mieć na uwadze, że Francuzi są niezwykle przywiązani do swojego rodzimego języka. Pomimo rosnącej znajomości języka angielskiego wśród młodego pokolenia Francuzów, w biznesie wciąż powszechnie używanym językiem jest francuski. Często uważa się, że jednym z podstawowych elementów nawiązania dobrej relacji z partnerem biznesowym we Francji, jest władanie francuskim przynajmniej na poziomie komunikatywnym. Mówienie po francusku z błędami jest zazwyczaj lepiej postrzegane niż porozumiewanie się jedynie po angielsku. Jeśli nie znamy tego języka, warto przynajmniej nauczyć się kilku podstawowych zwrotów po francusku. Na pewno zostanie to dobrze odebrane i zapamiętane.

Głównym miesiącem wakacyjnym we Francji jest sierpień. Z tego powodu należy mieć na uwadze, że w tym miesiącu mogą wystąpić pewne utrudnienia i wolniejsze załatwianie spraw. Za najlepsze pory do spotkań uważane są godziny ok. 11:00 i ok. 15:30. Na spotkanie najlepiej jest umówić się osobiście, a następnie potwierdzić każde ze spotkań drogą mailową. Próby nawiązywania relacji z partnerem biznesowym poprzez rozmowę telefoniczną są w dobrym tonie, ale równocześnie nie należy porzucać korespondencji mailowej. Francuzi podchodzą do punktualności z pewnym dystansem. Pomimo tego niewskazana jest przesada w kontekście ewentualnych spóźnień, najlepiej zjawiać się punktualnie.

Hierarchia

Jedną z najbardziej charakterystycznych cech francuskiej kultury biznesowej jest wysoki poziom hierarchii i formalności. Struktury organizacyjne są zazwyczaj bardziej zhierarchizowane niż np. w krajach anglosaskich. Decyzje często podejmowane są na najwyższych szczeblach, a pracownicy oczekują jasnych wytycznych od swoich przełożonych. Przywiązanie do hierarchii w biznesie wpływa na dobór przedstawicieli na danym spotkaniu. W trakcie spotkania czynnością obowiązkową jest wymiana wizytówek, tak samo jak grzecznościowy mail przesłany po spotkaniu.

Powitanie i tytułowanie

We Francji funkcjonują trzy formy zwracania się do swoich rozmówców: Madame (Pani), Monsieur (Pan) oraz Mademoiselle (Panna) – to ostatnie rzadziej, niemniej jednak wciąż słyszalne. W kontaktach biznesowych powitanie odbywa się poprzez podanie sobie prawej dłoni. Po jakimś czasie, w bardziej nieformalnych relacjach, zaskoczeniem nie powinien być także pocałunek w policzek (dwa razy w każdy) – tak również witają się ze sobą osoby pracujące w jednej firmie. Rozmowę z partnerem biznesowym zazwyczaj rozpoczyna tzw. „small talk”. Dobrymi tematami do rozmowy są francuska historia, literatura, sztuka czy kuchnia, z których Francuzi są bardzo dumni. Należy unikać tematów związanych z życiem prywatnym czy polityką.

Przyjęcia oficjalne i towarzyskie

Zwyczajowymi godzinami posiłków są:

• Śniadanie 7:00 – 9:00
• Lunch 12:00 – 14:30
• Kolacja 20:00 – 23:30

Najczęściej spotykaną formą przyjęcia biznesowego jest lunch. Z rozmową o kwestiach biznesowych najlepiej poczekać do deseru. Rachunek zawsze opłaca strona zapraszająca.

Należy nauczyć się odróżniania różnych rodzajów przyjęć, na które możemy być zapraszani. Jeśli na zaproszeniu widnieje adnotacja R.S.V.P., to musimy odpowiedzieć na nie w wyznaczonym terminie, inaczej zostaniemy wykreśleni z listy gości. Możliwe, że na pewnym etapie znajomości z partnerem biznesowym zostaniemy zaproszeni przez niego na kolację do domu. Warto wówczas przyjąć takie zaproszenie, a podczas spotkania wykazać się wiedzą o kuchni i winach francuskich, a także pamiętać o zasadach etykiety przy stole.

Ubiór

Na spotkaniach preferowany jest ubiór stonowany, dobrany kolorystycznie, niekrzykliwy. Nie ma jednego, standardowego stroju odpowiedniego na każdą okazję. Na przyjęciach wszystko zależy od charakteru uroczystości: koktajlu, przyjęcia wieczorowego, a może spotkania sportowego – każde z nich rządzi się swoimi prawami w kwestii doboru odpowiedniego stroju.

Rozmowy i zachowania negocjacyjne

Rozmowy z Francuzami mogą być pełne emocji, jednak na pierwszych etapach nawiązywania relacji najważniejsze jest dobre przygotowanie, zwięzłość i prezentowanie konkretów. Skracanie dystansu fizycznego, np. poklepywanie po plecach, jest powszechne. Bardzo często spotykanym rozwiązaniem jest prowadzenie rozmów biznesowych w restauracjach, przy winie. Uzależnienie bliskości kontaktu i kolejnych propozycji od hierarchii w danej firmie jest uzasadnione. Francuzi są niezwykle przywiązani do swoich pozycji, pochodzenia, a także przynależności do rodów arystokratycznych.

Gestykulacja

Najlepiej zachować średni dystans interpersonalny. Kciuk do góry znaczy OK, natomiast kółeczko z palców nie oznacza „idealnie”, tylko „zero” lub „nic”. Przeciętny Francuz porozumiewa się w ekspresywny sposób, częste dochodzi do ożywionej wymiany zdań.

Wręczanie i przyjmowanie upominków

Francuzi zazwyczaj niechętnie odnoszą się do przynoszonych prezentów, wymiana upominków między partnerami nie jest powszechna. W przypadku wymiany prezentów należy unikać podarunków zarówno zbyt drogich, jak i zbyt tanich. Składając wizytę w domu partnera, warto wręczyć gospodarzowi kwiaty, dobre czekoladki lub alkohol.

Nawiązywanie kontaktów

Najlepszym miejscem do nawiązywania relacji są targi i inne wydarzenia sektorowe. Cold calling i rozsyłanie maili sprawdza się rzadko. We Francji dużą wagę przykłada się do precyzji językowej i formalności w komunikacji. Francuzi cenią sobie grzeczność i uprzejmość, a także dbałość o poprawność językową. E-maile i inne formy pisemnej komunikacji powinny być starannie sformułowane.

Co zawrzeć w prezentacji?

Podstawą jest merytoryczność i zwięzłość w opisywaniu własnych produktów czy sposobu działania firmy. Dużym plusem będzie estetyka prezentacji przedstawianej na spotkaniu.

Więcej informacji o Francji znajdziesz w dziale Kierunki eksportu

Źródło: Raport Export Intelligence, Zagraniczne Biuro Handlowe PAIH w Paryżu, J. Schroeder „Etykieta w kontaktach międzynarodowych”