Niderlandy: charakterystyka rynku

Królestwo Niderlandów to wysoko rozwinięta i otwarta gospodarka, w której kluczową rolę odgrywa handel zagraniczny. Kraj ten pełni ważną rolę europejskiego węzła komunikacyjnego, z Rotterdamem jako największym portem morskim i Amsterdamem, jednym z największych portów lotniczych w Europie.

Królestwo Niderlandów – ogólna charakterystyka

W 1839 roku Królestwo Niderlandów jako monarchia konstytucyjna połączyło ze sobą cztery kraje: leżące w Europie Niderlandy oraz trzy państwa na Karaibach, wyspy Aruba, Curaçao oraz Saint Martin. Obok wyżej wymienionych Królestwo posiada również liczne terytoria zamorskie, np. Bonaire, Saint-Eustache oraz Saba, również na Karaibach. Terytorium Holandii przed wiekiem XIX było regularnie podbijane, przekształcane oraz z powrotem łączone. Ziemie dzisiejszych Niderlandów często przechodziły spod panowania Habsburgów do Hiszpanów, Burgundów, Austriaków, a dzięki kolonizacji królestwo potrafiło rozciągać się aż do Azji Południowo-Wschodniej. Bogate dziedzictwo historyczne wpłynęło również na kulturę kraju, która uznawana jest za otwartą i postępową.

Już sama nazwa kraju wskazuje na pewien bardzo istotny fakt dotyczący Niderlandów, a mianowicie to, że 26% terytorium znajduje się poniżej poziomu morza, a wybrzeże o długości 460 km jest podatne na erozję, co powoduje, że ewentualne podniesienie się poziomu morza miałoby szczególnie negatywny wpływ na Holandię. Dlatego ochrona wybrzeża należy do ważnych aspektów historycznych i kulturowych, które przez wieki kształtowały kraj. W ciągu kilku ostatnich wieków Holandia zyskała dzięki osuszaniu aż 17% terytorium, czyli ponad 7 tys. km kw. Dziś państwo holenderskie przeznacza prawie miliard euro rocznie na ochronę wybrzeża. Powszechnie uznaje się, że bez wysiłków na rzecz umocnienia wybrzeża dwie trzecie kraju regularnie doświadczałoby powodzi.

Gospodarka kraju rozwija się przede wszystkim dzięki konurbacji Randstad, do której zaliczane są: Amsterdam (stolica konstytucyjna), Rotterdam (serce przemysłowe kraju i siódmy największy port na świecie),  Haga (ośrodek administracyjny i polityczny, siedziba kilku instytucji europejskich), a także Utrecht, ważny ośrodek uniwersytecki. Centrum kraju to aż 40% ludności i 50% DNB, stanowi ono jednocześnie jedynie 20% terytorium.

Holandia liczy ponad 17 milionów mieszkańców, co daje jej 9. pozycję pod względem liczby ludności w Unii Europejskiej. Jest także jednym z najgęściej zaludnionych krajów na kontynencie. W latach 2008-2018 mogła pochwalić się wzrostem demograficznym na poziomie 4,3% rocznie, przy europejskiej średniej na poziomie 2,7%. Wpływ na wzrost liczby ludności kraju ma również nasilająca się imigracja – w 2018 roku 23% populacji stanowili allochtoni, przy czym liczba ta wynosiła 19% w 2005 roku, obie te wartości były wyższe od niemieckich. Holandia charakteryzuje się także dość wysokim wskaźnikiem płodności. W kontekście starzenia się populacji Europy pozwala to na utrzymanie wysokiej proporcji osób poniżej 24 roku życia w kraju. Średnia długość trwania życia Holendrów nadal rośnie, a rząd sprzyja imigracji celem utrzymania właściwej struktury piramidy demograficznej.

Z powodu swojej historii i aktualnej polityki demograficznej ludność Holandii jest zróżnicowana i posiada bogatą kulturę. Głównym kierunkiem, na który otwiera się Holandia, pozostaje Europa – 31,1% allochtonów pochodzi właśnie z krajów europejskich. W kraju liczna jest Polonia, szacowana na ok. 200 tys. osób. Polacy są 6. najliczniejszą grupą migrantów. Królestwo Niderlandów mocno inwestowało w ostatnich latach w uniwersytety, z których siedem należy do szanghajskiego zestawienia 100 najlepszych szkół wyższych na świecie.

Holandia jest członkiem wielu międzynarodowych organizacji, w tym: UE, WHO, MFW, Banku Światowego, Unii Beneluksu, OECD.

Rozwój gospodarczy

W 2022 r. PKB Niderlandów wyniosło 991,1 mld USD, a PKB per capita 55 985 USD. Populacja Holandii to zaledwie 17 milionów mieszkańców, pomimo tego kraj jest 18. gospodarką świata pod względem PKB i szóstą w Europie, co czyni z niego jedno z najbardziej rozwiniętych i najbogatszych państw świata. Gospodarka kraju skoncentrowana jest na trzecim sektorze (80% wartości) i korzysta z doskonałej infrastruktury. Inne sektory, jak bankowość, ubezpieczenia czy biotechnologia również pozytywnie wpływają na stan holenderskiej gospodarki. Na wysoki poziom PKB na mieszkańca wpływa polityka gospodarcza, która od lat wspiera zatrudnienie oraz inwestycje zagraniczne. Holandia jest gospodarką socjalną o wysokim poziomie opodatkowania, ale o korzystnych warunkach fiskalnych dla nowych inwestorów.

Na dobre wyniki gospodarki wpływa również skuteczny i stabilny rynek pracy. W Holandii niezwykle rzadko dochodzi do strajków. Holendrzy są dobrze wykształceni, a wydajność pracy jest bardzo wysoka. Bezrobocie w kraju pozostaje niskie i w 2022 roku wynosiło jedynie 3.5%. Duża część Holendrów pracuje na pół etatu (w 75% przypadków są to kobiety). Rynek pracy polega również na imporcie siły roboczej, Holendrzy starają się przyciągnąć nowe talenty poprzez renomowane uniwersytety oraz firmy.

Zasoby naturalne, przemysł i rolnictwo

Głównymi bogactwami naturalnymi Holandii są gaz i ropa. Holandia jest trzecim producentem gazu ziemnego w Europie, za Norwegią i Wielką Brytanią. Kraj posiada kilkaset małych złóż gazu ziemnego, głównie w Morzu Północnym, oraz największe złoże gazu ziemnego w Europie w Groningen.

Obok gazu ziemnego Holandia produkuje również ropę. W kraju siedzibę ma brytyjsko-holenderski Shell, jeden z głównych graczy przemysłu wydobywczego na świecie. Podobnie jak w przypadku gazu ziemnego produkcja koncentruje się w północno-wschodniej części kraju i również notuje spadki wydajność złóż.

Źródło: Informator ekonomiczny MSZ

Kolejnym istotnym sektorem holenderskiej gospodarki jest rolnictwo. Pomimo ograniczonych zasobów ziemi rolnej, często zlokalizowanej na osuszanych terenach, kraj rozwinął efektywny i wysoko zmechanizowany sektor rolny. Na północy kraju hodowle bydła pozwalają na produkcję mleka, na południu znajdziemy intensywne hodowle wieprzowiny, na północnym wschodzie dominują hodowle drobiu, a ogrodnictwo skupione jest na wybrzeżu.

Infrastruktura transportowa

Kraj korzysta z dostępu do wielu europejskich rzek, które wpadają do morza na terenie królestwa, takich jak Ren, Moza oraz Skalda. Kanały pomiędzy rzekami pozwalają na łatwe połączenie przede wszystkim z Belgią oraz Niemcami. Infrastruktura portowa (tzw. Northern Range) oraz port w Rotterdamie czynią z Holandii kraj o najlepszej infrastrukturze w tym zakresie na świecie. Transport lotniczy również stoi na wysokim poziomie, głównie dzięki lotnisku Amsterdam Schiphol.

W zakresie infrastruktury drogowej Holandia poszczycić się może 2 758 km autostrad oraz 6 830 km torów kolejowych. Sieć drogowa i kolejowa należy do najgęstszych w Europie. Na najwyższym poziomie stoi również infrastruktura zapewniająca dostęp do Internetu. Dostęp do sieci posiada 99% obywateli, a prędkość należy do najwyższych w Europie. Kraj sytuuje się na ósmym miejscu pod względem wskaźnika rozwoju nowych technologii informacji i komunikacji.

Źródło: Informator ekonomiczny MSZ

Wymiana handlowa ogólnie

W 2021 r. wartość niderlandzkiego eksportu wyniosła 696,9 mld USD. Jest to znaczny wzrost w porównaniu z pandemicznym rokiem 2020, kiedy wyniosła ona 551,4 mld USD, a także wzrost w porównaniu z rokiem 2019, kiedy eksport osiągnął wartość 576,8 mld USD.

Do 5 najważniejszych towarów eksportowanych z Niderlandów należały:

1. Ropa naftowa, produkty naftowe (59,29 mld USD)
2. Urządzenia elektryczne (43,25 mld USD)
3. Produkty medyczne i farmaceutyczne (37,9 mld USD)
4. Maszyny specjalistyczne dla przemysłu (35,37 mld USD)
5. Szczególne transakcje i towary nieprzypisane do kategorii (32,15 mld USD)

Do głównych kierunków eksportu Niderlandów należały: Niemcy, Belgia, Francja, Stany Zjednoczone, Włochy.

W 2021 r. wartość niderlandzkiego importu wyniosła 623,4 mld USD. Podobnie jak w przypadku eksportu jest to wzrost względem lat 2019 i 2020, kiedy wartość ta osiągała odpowiednio 514,9 mld USD i 484,1 mld USD.

Do 5 najważniejszych towarów importowanych do Niderlandów należały:

1. Ropa naftowa, produkty naftowe (70,34 mld USD)
2. Urządzenia elektryczne (48,12 mld USD)
3. Urządzenia telekomunikacyjne i audio-wideo (32,77 mld USD)
4. Pojazdy drogowe (30,56 mld USD)
5. Urządzenia biurowe i komputery (21,09 mld USD)

Do głównych kierunków importu towarów do Niderlandów należały: Niemcy, Chiny, Belgia, Stany Zjednoczone, Francja.

Wymiana handlowa z Polską

W 2022 r. wartość eksportu towarów z Polski do Niderlandów wyniosła 15,8 mld EUR. Jest to wynik znacznie wyższy niż w latach poprzednich (2021 – 12,5 mln EUR; 2020 – 10,2 mln EUR).

Do najczęściej eksportowanych grup towarowych z Polski do Niderlandów należą:

1. Reaktory jądrowe, kotły, maszyny i urządzenia mechaniczne; ich części
2. Maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich części; rejestratory i odtwarzacze dźwięku; rejestratory i odtwarzacze obrazu i dźwięku oraz części i akcesoria do tych artykułów
3. Meble; pościel, materace, stelaże pod materace, poduszki i podobne artykuły wypychane; lampy i oprawy oświetleniowe
4. Pojazdy nieszynowe oraz ich części i akcesoria
5. Kauczuk i artykuły z kauczuku

Uwaga: Najczęściej eksportowane towary są liczone na podstawie średniej eksportu z ostatnich 5 lat.

W 2022 r. wartość importu z Niderlandów osiągnęła wartość 13,9 mld EUR. Podobnie jak w przypadku eksportu, jest to liczba wyższa niż w ostatnich latach (2021 – 11,9 mld EUR, 2020 – 9,1 mld EUR).

Do najczęściej importowanych grup towarowych z Polski do Niderlandów należą:

1. Maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich części; rejestratory i odtwarzacze dźwięku; rejestratory i odtwarzacze obrazu i dźwięku oraz części i akcesoria do tych artykułów
2. Tworzywa sztuczne i artykuły z nich
3. Reaktory jądrowe, kotły, maszyny i urządzenia mechaniczne; ich części
4. Paliwa mineralne, oleje mineralne i produkty ich destylacji; substancje bitumiczne; woski mineralne
5. Pojazdy nieszynowe oraz ich części

Uwaga: Najczęściej importowane towary są liczone na podstawie średniej eksportu z ostatnich 5 lat.

Kultura biznesu

Najważniejsze uwarunkowania

Językiem urzędowym jest język niderlandzki, jednak ponad 90% Holendrów biegle posługuje się językiem angielskim, który w kontaktach międzynarodowych pozostaje językiem biznesu. Wielu Holendrów porozumiewa się kilkoma językami, często jest to także francuski, niemiecki i hiszpański. Holendrzy są narodem bardzo bezpośrednim, nie dopuszczają wątpliwości lub niedopowiedzeń w żadnym temacie, należy więc przygotować się na bardzo transparentne zasady współpracy. Holendrzy są narodem niezwykle pracowitym, nieoficjalnie normalny dzienny czas pracy wynosi 12h.

Umawianie spotkań

Zaplanowane spotkania zawsze skrupulatnie odnotowywane są w kalendarzu, Holendrzy się bez niego nie obędą zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. W przypadku umówienia spotkania drogą telefoniczną lub elektroniczną należy upewnić się, że wysłaliśmy zaproszenie na spotkanie również w formie elektronicznej. Raz zaplanowane spotkanie co do zasady nie powinno być nigdy odwołane lub przekładane w myśl powiedzenia „afspraak is afspraak”, co po niderlandzku oznacza: „spotkanie to spotkanie”. Holendrzy bardzo szanują swój czas zawodowy, spóźnienia na spotkania są niedopuszczalne. Wszelka korespondencja powinna odbywać się z zachowaniem wymaganej formy i z użyciem odpowiednich zwrotów grzecznościowych.

Powitanie i tytułowanie

Holendrzy witają i żegnają się uściskiem dłoni. W języku niderlandzkim obowiązują takie same zasady dotyczące używania form grzecznościowych jak w języku polskim. Dlatego w bezpośrednim kontakcie należy zwracać się do swojego partnera biznesowego, używając form: Mr, Mrs lub Miss wraz z nazwiskiem. Młoda generacja biznesmenów holenderskich przechodzi jednak do formy angielskiej/amerykańskiej kontaktu i zauważa się także krzystanie (zwłaszcza w korespondencji mailowej) z samego imienia i formy „you”.

Przyjęcia oficjalne i towarzyskie

Podczas spotkań zarówno oficjalnych, jak i prywatnych częstym tematem otwierającym rozmowę jest pogoda. Sami Holendrzy żartują, że to ich narodowy temat do dyskusji. Podczas spotkań należy unikać wszelkich komentarzy oceniających inne osoby, rozmów o preferencjach politycznych czy religii. Spotkania biznesowe organizowane podczas wspólnego posiłku, najczęściej lunchu, są częstą praktyką. Podczas lunchu najczęściej spożywane są kanapki lub małe przekąski. Holendrzy swój główny posiłek jedzą późnym popołudniem po godzinie 18:00. Wynika to z faktu, że po obfitym posiłku można odczuć senność. Holendrzy nie dopuszczają do obniżenia wydajności w pracy po lunchu. Bardzo ważne w kulturze holenderskiej jest to, że każdy płaci za siebie. Nie powinna dziwić nawet sytuacja, że nie tylko nie dzieli się rachunku na pół (w przypadku dwóch uczestników), ale wręcz każdy wybiera z paragonu pozycje, które skonsumował i rozlicza się zgodnie z tą wartością. Napiwki nie należą do częstej praktyki, jeżeli już, to nigdy nie przekraczają wartości 10% kosztu usługi. W przypadku wizyt w domu prywatnym propozycja kawy lub herbaty jest sygnałem, że spotkanie wkrótce dobiega końca.

Ubiór

Holendrzy nie ubierają się ekstrawagancko. Wynika to z historycznych wpływów protestanckich. Kluczowe jest tu, by nie wyróżniać się zbytnio z tłumu. W biurowcach i centrach biznesu obowiązuje klasyczny styl smart casual, czyli marynarka i koszula. Nie zawsze krawat. W przypadku kobiet obowiązują kostiumy. Wiele firm decyduje się także na swobodny dress code, marynarka obowiązuje wówczas podczas oficjalnych spotkań biznesowych.

Rozmowy i zachowania negocjacyjne

Przed przystąpieniem do spotkania, w dobrym stylu jest zweryfikowanie zaplecza profesjonalnego naszego partnera biznesowego. W Niderlandach kluczowe jest to, że w większości przypadków każdy wykonuje swoją profesję zgodnie ze ścieżką edukacji. Istotne jest więc profesjonalne i merytoryczne przygotowanie do spotkania, bo z dużą pewnością będziemy mieć do czynienia z ekspertem w danej branży. Rozmowy biznesowe i negocjacje prowadzone są bez zbędnego wprowadzenia, Holendrzy charakteryzują się szybkością reakcji i dążeniem do meritum. Negocjacje są prowadzone w konwencji dążenia do konsensusu zgodnie z zasadami prowadzenia dyskusji „polder model”. Bardzo ważne jest podkreślanie swojego zdania, nawet jeśli jest ono odmienne od pozostałych opinii. Holendrzy cenią rzeczowe dyskusje. Podczas spotkań obowiązuje zasada przejrzystości i transparentności.

Gestykulacja i zachowanie publiczne

Kontakt wzrokowy jest ważny przy nawiązaniu relacji w większej grupie osób. Oprócz podania ręki na przywitanie należy unikać kontaktu fizycznego. Nie jest on dobrze postrzegany. Podczas wyjść do restauracji nie należy zachowywać się przesadnie głośno. Tu znów zasada, by nie zwracać na siebie niepotrzebnej uwagi.

Wręczanie i przyjmowanie upominków

Wręczanie upominków nie należy w Niderlandach do kultury biznesowej. Na zaproszenie do domu Holendra można przynieść mały upominek, jak kwiaty lub czekoladki, jednak powinien on być skromny i niedrogi.

Korespondencja

Podejmowanie pierwszego kontaktu mailowego lub telefonicznego z potencjalnym partnerem biznesowym powinno być ukierunkowane na konkretną firmę, z którą się kontaktujemy. Wysyłanie wiadomości masowych czy prowadzenie rozmów telefonicznych bez uprzedniego przygotowania jest nieefektywne i nie prowadzi do łatwego nawiązania relacji. Marketing bezpośredni jest w Niderlandach ściśle regulowany. Z jednej strony poprzez przepisy RODO wprowadzone w 2018 roku, a z drugiej przez przepisy lokalne. W przypadku marketingu typu business-to-business niedozwolone jest wysyłanie niezamówionych materiałów marketingowych do tych firm, które aktywowały żądanie braku korespondencji. Zabronione jest też wysyłanie niezamówionych wiadomości cyfrowych w celach handlowych, ideologicznych lub charytatywnych.

Nawiązywanie kontaktów

W holenderskim biznesie kluczowym czynnikiem nadal pozostają relacje międzyludzkie. Duży nacisk kładzie się na dobre przygotowanie się do rozmowy telefonicznej bądź spotkania, dlatego należy wcześniej przygotować odpowiednie informacje o firmie i jej misji, przedstawicielu, z którym będziemy rozmawiać, produktach itd. Holendrzy niechętnie zmieniają swoich dostawców, zwłaszcza kiedy z dotychczasowymi mają wypracowane dobre, wieloletnie relacje, dlatego warto przygotować się na pytania typu: w czym jesteś lepszy od mojego dotychczasowego partnera?

Co zawrzeć w prezentacji firmy

Materiały marketingowe powinny być bezwzględnie w języku angielskim, dobrze widziane byłoby również tłumaczenie na niderlandzki. Należy zadbać o jakość materiałów. Półśrodki nie są dobrze widziane i nie prognozują dobrze na przyszłą współpracę. Strona internetowa powinna być przygotowana w odpowiedniej wersji językowej. Język angielski będzie tutaj również wystarczający, jednak wersja niderlandzka na pewno wpłynie pozytywnie nie tylko na wizerunek firmy, ale również na lepszą widoczność oferty w wyszukiwarkach internetowych.

Więcej informacji o Królestwie Niderlandów znajdziesz w dziale Kierunki eksportu

Źródło: Raport PAIH „Holandia – przewodnik po rynku”, materiały PAIH, Export Intelligence, Informator Ekonomiczny MSZ.