Sektor budowlany w Mongolii

Mongolski rynek materiałów budowlanych w dużej mierze uzależniony jest od importu. Wiele polskich firm z sektora budowlanego z sukcesem funkcjonuje w tym kraju. Poniżej opisano po krótce charakterystykę branży budowlanej w Mongolii.

Ogólna charakterystyka rynku

Mongolia to dziewiętnasty największy kraj na świecie, z populacją wynoszącą zaledwie trzy miliony osób. Graniczy jedynie z Chinami i Rosją. Pomimo tego, w kraju funkcjonuje polityka tzw. „trzeciego sąsiada” polegająca na współpracy z innymi ważnymi partnerami jak np. Japonia, Korea Południowa, Indie, Stany Zjednoczone czy Unia Europejska.

Mongolia to tętniąca życiem demokracja z ogromnymi zasobami rolnymi i mineralnymi. Od czasu przejścia na gospodarkę wolnorynkową w kraju funkcjonuje otwarty system handlu a rząd dąży do poprawy środowiska biznesowego. Mongolia posiada ogromne ilości surowców mineralnych (miedź, węgiel, złoto, srebro, molibden i uran) i ponad 71 mln sztuk żywego inwentarza. Istnieją duże szanse eksportowe dla polskich firm z branży wydobywczej i usług wydobywczych, producentów technologii rolniczej do procesowania mięsa i uboju, czy materiałów budowlanych.

Zalety wejścia na rynek

• Mongolia historycznie jest jednym z najszybciej rozwijających się rynków na świecie – w 2011 r. wzrost PKB wyniósł 17,3%
• Duże perspektywy dalszego rozwoju gospodarki
  • Światowe projekty górnicze – przypływ BIZ do kraju,
  • Jedne z największych zasobów żywego inwentarza na świecie,
  • Jedne z największych zasobów energii odnawialnej świata,
  • Bliskość do Chin
• Sektory publiczny i prywatny bardzo otwarte do współpracy międzynarodowej
• Dywersyfikacja gospodarcza i wsparcie międzynarodowe;
• Przyjazne otoczenie podatkowe
  • PIT – 10%
  • CIT 10 – 25%
  • VAT – 10% / Cło 5%
• Bardzo młode społeczeństwo i rosnąca klasa średnia (70% populacji poniżej 40 r. ż.)
• Niska baza lokalnej produkcji i uzależnienie od importu;
• Korzystne i coraz silniejsze relacje polsko-mongolskie

Bariery

• Biurokratyczny rząd i powszechna korupcja;
• Wysoka zmienność kursów walutowych;
• Stosunkowo słaba infrastruktura transportowa i logistyczna
• Ograniczony rozmiar lokalnego rynku dla niektórych produktów;
• Konkurencja z tanimi chińskimi produktami;
• Słaba znajomość Polski w młodszym pokoleniu

Mongolia – handel

W 2021 r. eksport z Mongolii osiągnął wartość 9,2 mld USD. W tym samym roku import do kraju był warty 6,8 mld USD. Od paru lat zarówno eksport jak i import nieprzerwanie rosną. Dla porównania w 2016 r. ich wartość osiągnęła odpowiednio 4,9 mld USD i 3,4 mld USD.

Główni eksporterzy do Mongolii w 2021 r. :

• Chiny – 2.5 mld USD
• Rosja – 2 mld USD
• Japonia – 0,5 mld USD
• Korea Południowa – 0,3 mld USD
• Niemcy – 0,2 mld USD
• USA – 0,2 mld USD
• Polska – 0,08 mld USD; Polska jest drugim największym eksporterem z UE do Mongolii
• Wietnam – 0,08 mld USD

Główni importerzy w Mongolii:

• Chiny – 7,6 mld USD
• Szwajcaria – 0,9 mld USD
• Singapur – 0,3 mld USD
• Korea Południowa – 0,2 mld USD
• Rosja – 0,1 mld USD

Polsko-mongolska wymiana handlowa:

Polska jest drugim największym eksporterem do Mongolii z państw UE, a w 2021 r. była 7 największym eksporterem ogólnie. Łączna wartość polskiego eksportu do Mongolii w latach 2011 – 2021 przekroczyła 610 mln USD. Eksperci twierdzą, że nasz kraj ma realne możliwości podwojenia wartości eksportu do Mongolii w ciągu najbliższych 3-5 lat.

W pierwszych pięciu miesiącach 2022 roku polski eksport osiągnął wartość 37,8 mln USD, tym samym wzrósł o 51% w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej. W 2021 r. polski eksport do Mongolii wyniósł 83,4 mln USD, a import z Mongolii do Polski 1 mln USD. Te wartości systematycznie rosną, w 2011 r. wartość polskiego eksportu wyniosła 46,9 mln USD, a mongolskiego importu 0,1 mln USD

Top 10 polskich produktów eksportowych w 2021 r.

• Przetwory warzywno-owocowe – 14% (11,8 mln USD)
• Jabłka i gruszki – 11% (8,9 mln USD)
• Wieprzowina i smalec – 10% (8,5 mln USD)
• Kosmetyki – 5% (4 mln USD)
• Podgrzewacze wody – 4%  (3,7 mln USD)
• Czekolada i produkty z kakao – 4% (2,9 mln USD)
• Leki – 3% (2,8 mln USD)
• Perfumy i wody toaletowe – 3% (2,4 mln USD)
• Wyroby cukiernicze – 3%  (2,2 mln USD)
• Napoje bezalkoholowe – 3%  (2,1 mln USD)

Polski eksport materiałów budowlanych:

Top 10 polskich produktów eksportowych z sektora budowlanego w 2021 r.

• Podgrzewacze do wody (3,7 mln USD)
• Druty, kable i przewody elektryczne (1,6 mln USD)
• Plastikowe rury, rurki i węże (1,5 mln USD)
• Kit szklarski i masy uszczelniające (1 mln USD)
• Konstrukcje aluminiowe (0,7 mln USD)
• Klimatyzatory (0,5 mln USD)
• Armatura do rur (0,5 mln USD)
• Kotły centralnego ogrzewania (0,5 mln USD)
• Pręty, kije i profile z tworzyw sztucznych (0,4 mln USD)
• Łączniki do mebli, drzwi, okien i schodów (0,4 mln USD)

Sektor budowlany w Mongolii

W 2021 r. udział sektora budowlanego w mongolskim PKB wyniósł 3,3%. Łączna wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych tego sektora na 2021 r. osiągnęła 862,1 mln USD. W samym roku 2021 było to 38,7 mln USD.

W Mongolii funkcjonuje ok. 7,8 tysięcy przedsiębiorstw budowlanych, która zatrudniają łącznie 64,4 tys. pracowników. Główne segmenty sektora to:

• Budownictwo mieszkalne – 36%
• Budownictwo niemieszkalne – 34%
• Prace inżynieryjne – 27%
• Prace remontowe – 3%

85% przedsiębiorstw budowlanych prowadzi działalność w Ułan Bator, w stolicy funkcjonuje ponad 6 tyś. firm. Na drugim miejscu znajduje się tak zwany „Pas Centralny”, gdzie działalność prowadzi 5% przedsiębiorstw (ok. 400 firm).

Roczny przeciętny wzrost przedsiębiorstw budowlanych w Mongolii wynosi ok. 4%

Inwestycje

Największa wartość inwestycji w sektor budowlany w Mongolii została osiągnięta w 2012 r. i wyniosła wówczas 751,5 mln USD. Jeśli chodzi o bezpośrednie inwestycje zagraniczne, ten szczyt także przypadł na 2012 r. (162.9 mln USD). Powyższe wzrosty wynikają z faktu, że w 2011 r. Mongolia odnotowała największy wzrost gospodarczy od lat (więcej niż 17%). Z tego powodu była bardzo atrakcyjna dla inwestorów zagranicznych.

Inwestycje w prace budowlane (w mln USD, 2020 r.)

• Budownictwo mieszkalne – 472,8
• Budownitwo niemieszkalne – 592,6
• Prace inżynieryjne – 533,5
• Prace remontowe – 48,7

Rozkład Produkcji Budowlano-Montażowej według rodzaju przedsiębiorstw

• Przedsiębiorstwa państwowe – 303,8 mln USD
• Przedsiębiorstwa prywatne – 3194 mln USD
• Przedsiębiorstwa zagraniczne i mieszane – 126,9 mln USD

Prawie 90% przedsiębiorstw budowlanych w Mongolii to przedsiębiorstwa prywatne. Mniej niż 8% stanowią przedsiębiorstwa państwowe, reszta to przedsiębiorstwa zagraniczne i z mieszanym kapitałem.

Wykonane prace budowlane

Patrząc na wykonane prace budowlane w Mongolii, można zauważyć wyraźną dominację budownictwa niemieszkalnego i mieszkalnego. Przez cztery lata, z ostatnich pięciu, dominowało budownictwo niemieszkalne. W 2021 r. budownictwo mieszkalne wyprzedziło niemieszkalne, stanowiąc 36% produkcji budowlano-montażowej (budownictwo niemieszkalne 34%). Prace remontowe stanowiły przez ostatnie pięć lat średnio 26% produkcji, a prace remontowe od 2 do 3%.

Oddane do użytku budowle (wartość w mln USD, 2021 r.)

• Budownictwo mieszkalne – 551,5
• Budowa obiektów handlowo-usługowych – 47,7
• Budowa szpitali – 11,6
• Budowa szkół i obiektów kulturalnych – 110
• Budowa dróg – 57,9
• Budowa mostów, przejść – 20,6
• Pozostałe – 143,2

Pod względem oddanych do użytku budowli, przez ostatnie pięć lat dominowało budownictwo mieszkalne (43%). Drugą największą kategorią była sekcja „pozostałe” (26%).

W ciągu ostatnich trzech lat obserwowalny jest duży wzrost oddanych do użytku szkół i obiektów kulturalnych.

Jeśli chodzi o rozmieszczenie geograficzne budowli to 60% budynków oddanych w ciągu ostatnich pięciu lat to obiekty wybudowane w stolicy. Wyjątkiem był 2018 r., gdy więcej obiektów oddano do użytku w tzw. „Pasie Centralnym”. Wynikało to z otwarcia największego międzynarodowego lotniska w Mongolii, które znajduje się 50 km od Ułan Bator.

Sektor materiałów budowlanych w Mongolii

Wartość sektora materiałów budowlanych w 2021 r. wyniosła 398,4 mln USD, z czego 304,7 mln stanowił import materiałów budowlanych, a 93,7 mln sprzedaż krajowej produkcji materiałów budowlanych.

Jeśli chodzi o kanały dystrybucji to w Mongolii funkcjonuje 6 hipermatrketów budowlanych, 40 centrów hurtowych i prawie 100 sklepów budowlanych.

W ponad 65% Mongolia jest zależna od importu materiałów budowlanych. Ich największymi eksporterami są Chiny, Rosja oraz Korea Południowa. Produkcja krajowa stanowi od 20 do 35%. Ze względu na zależność od importu, mówi się, że w ostatnich latach koszty transportu wzrosły o ponad 30%, a w związku z tym koszty materiałów budowlanych podrożały o więcej niż 40%.

Import materiałów budowlanych (w mln USD)

W 2021 r. łączna wartość importu materiałów budowlanych wyniosła 304,7 mln USD. W podziale na kategorie import wyniósł:

• Grzejniki – 11, 9
• Szkło okienne – 3,9
• Drewno (płyty, drzwi, okna i inne) – 58,4
• Armatura – 162,8
• Wyroby ceramiczne (armatury, płytki i bloki) – 33,9
• Chemia budowlana (zaprawy, kleje, farby, lakiery itd.) – 33,8

W ciągu ostatnich pięciu lat największą kategorią importu była armatura, stanowiła 61% importu wszystkich materiałów budowlanych. Lokalna produkcja w Mongolii wynosi nie więcej niż 10%. Szacuje się jednak, że w ciągu 5-10 lat kraj może zwiększyć lokalną produkcję, zmniejszając tym samym import.

Drugą kategorią jest import wyrobów drewnianych. Mongolia ze względu na położenie nie produkuje drewna, żeby zaspokoić krajowy popyt. Wyroby drewniane stanowią 15% importu materiałów budowlanych kraju.

Trzecią kategorią importową Mongolii w zakresie materiałów budowlanych jest chemia budowlana, stanowi ok. 11%  importu. Warto zwrócić uwagę na to, że Mongolia głównie eksportuje nieprzetworzone surowce i w związku z tym, że nie ma bazy produkcyjnej i rozwinietego przemysłu, musi chemię budowlaną imporotwać. Następną kategorią są wyroby ceramiczne. Eksperci twierdzą, że w najbliższej przyszłości Mongolia nie będzie produkować tego rodzaju towarów, a skupi się wyłącznie na ich imporcie.

Polskie firmy

Na rynku mongolskim z powodzeniem funkcjonuje wiele polskich firm z sektora budowlanego. Należą do nich m.in. Atlas, Primacol Professional, Thermoval, Armakan PVC, Barlinek, Kospel.

Więcej o Mongolii przeczytasz w dziale Kierunki eksportu

Polskich przedsiębiorców, którzy chcieliby nawiązać kontakty z mongolskimi firmami z branży budowlanej, spożywczej i fintech, zapraszamy do udziału w Polsko-Mongolskim Forum Biznesowym.

Źródło: Webinarium PAIH „Sektor budowlany w Mongolii”, 30.06.2022.