Sektor spożywczy i HORECA w Austrii

Eksport produktów spożywczych, napojów oraz produktów tytoniowych do Austrii stale rośnie. Wyjątkiem był rok 2020, w którym odnotowano nieznaczny spadek obrotów handlowych z eksportu (z 504 mln euro w 2019 do 501 mln euro w 2020). Kolejne lata przyniosły już znaczący wzrost obrotów – w 2021 osiągnęły one poziom 605 mln euro, a w 2022 – 732 mln euro. Import rośnie z roku na rok i nawet pandemia koronawirusa nie zakłóciła tego trendu.

Przemysł spożywczy na rynku austriackim należy do 5 największych gałęzi przemysłu. Zatrudnia 26 tys. osób, które pracują w 300 zakładach rozlokowanych na terytorium kraju. Austria eksportuje swoje produkty spożywcze na ponad 180 rynków, spośród których największe obroty generuje z Niemcami (3325 mln euro), USA (745 mln euro) i Włochami (729 mln euro). Udział produktów przemysłu spożywczego w całkowitym eksporcie Austrii wynosi 5,1 proc.

Według ostatnich danych z 2021 r. wartość produkcji sektora spożywczego wyniosła 9,4 mld euro.

Kanały dystrybucji

Przedsiębiorcy, którzy chcieliby eksportować swoje produkty na rynek austriacki, mają dwie główne ścieżki postępowania:

1. Polski producent –> austriacka sieć handlowa

Każdy, kto próbował nawiązać bezpośredni kontakt z siecią handlową, wie, że jest to droga trudna i wyboista. Nie inaczej jest w Austrii – ze względu na to, że rynek jest nasycony i wysokokonkurencyjny przebicie się ze swoją ofertą jest trudne i czasochłonne. Najczęściej też wiąże się z tym, że wprowadzenie nowego produktu na półkę oznacza, że inny produkt musi być wycofany. Dlatego, proponując sieci swoje produkty, wybierz ten, który najlepiej pasuje do specyfiki danej sieci handlowej.

• Polski producent –> dystrybutor / centrala zakupowa / broker żywności –> austriacka sieć handlowa / odbiorca HORECA

Korzystanie z pośrednictwa jest na austriackim rynku bardzo powszechne. Jest to ścieżka nieco łatwiejsza, ponieważ pośrednik doskonale zna rynek i wie, na jakiego rodzaju produkty jest aktualnie zapotrzebowanie. Zna również specyfikę współpracy z konkretnymi sieciami i łatwiej mu wyselekcjonować produkty, które będą dobrze się sprzedawać.  

Sieci handlowe na austriackim rynku

Ponad 90 proc. rynku znajduje się w rękach 4 sieci:

Najważniejsze trendy w handlu detalicznym

• udział obrotów generowanych w różnego rodzaju promocjach sprzedażowych utrzymuje się od kilku lat na poziomie 25 proc.;
• udział marek własnych wzrósł w ciągu ostatnich 10 lat z 44 proc. do 53 proc.;
• zdrowa żywność cieszy się popularnością (udział wartości produktów bio w koszyku zakupowym wynosi ok. 10 proc.).

Marki własne

Pod koniec 2022 roku ÖGVS (Towarzystwo Studiów Konsumenckich) opublikowało coroczny ranking marek własnych. W rankingu uwzględniono 235 marek własnych z 52 grup produktowych. Konsumenci oceniali produkty według 3 kategorii (jakość, stosunek ceny do jakości, zaufanie klienta). Spośród 200 tys. ocen konsumentów liderem (w 16 grupach produktowych) została marka dyskontu Hofer „Zurück zum Ursprung”. Opiera się ona na trzech filarach: zrównoważony rozwój, regionalność i przejrzystość. Tworzą one całościową koncepcję – od produkcji, przez zakłady przetwórcze, aż po produkt końcowy. Marka „Zurück zum Ursprung” stawia dostawcom produktów z rolnictwa ekologicznego bardzo surowe i restrykcyjne wytyczne, które nie dość że przekraczają wymogi prawne Hofer Bio, to w niektórych punktach wykraczają poza unijne regulacje ekologiczne.

Najważniejszymi markami własnymi na rynku austriackim są:

• REWE Group – ja! Natürlich, clever, Billa, Chef Menu, Simply Good
• SPAR – Spar Veggie, Natur*Pur, Spar Vital, Spar free from, Spar S-Budget, Spar Premium
• Hofer – Zurück zum Ursprung, Milfina, Ombia, Tandil
• MPreis – Jeden Tag, Jeden Tag Bio

Handel detaliczny – główni gracze

REWE:

• 10 centralnych i regionalnych magazynów w Austrii, nowoczesna flota 330 samochodów ciężarowych,
• udział marek własnych – 30 proc. (60 marek),
• 2 570 filii w Austrii,
• obroty brutto – 9,57 mld euro,
• 46,5 tys. pracowników.

SPAR:

• 6 regionalnych centrali
• 1 501 filii w Austrii,
• obroty brutto – 9 mld euro,
• 50,6 tys. pracowników.

HOFER:

• udział marek własnych – 90 proc.,
• ponad 530 filii,
• obroty brutto – 4,4 mld euro,
• 12 tys. pracowników.

MPREIS

• w ramach grupy działają filie:
  • miniM (36 niewielkich sklepów z ograniczonym asortymentem),
  • shopMPREIS (13 sklepów przy stacjach paliw).
• 279 filii w Austrii,
• obroty brutto – 990 mln euro,
• 6 tys. pracowników.

Handel detaliczny i hurtowy / HORECA

TOP-TEAM Zentraleinkauf jest spółką zakupową należącą do dwóch właścicieli: Transgourmet Holding AG, UNIGRUPPE (po 50% udziałów). TOP-TEAM Zentraleinkauf zarządza procesem zakupowym dla następujących przedsiębiorstw:

• Transgourmet Österreich,
• Unimarkt,
• Pfeiffer Großhandel,
• Nah&Frisch Eurogast Österreich,
• Lekkerland Wedl Handels-GmbH,
• Wedl Handels-GmbH,
• Hügli Nährmittel-Erzeugung Ges.m.b.H.,
• Gastro Profi GmbH,
• Riedhart Handels GmbH,
• Unik GmbH.

Handel hurtowy / HORECA

Grupa Metro Cash & Carry Österreich GmbH:

• 12 lokalizacji w Austrii,
• 7 marketów AGM jest częścią Metro C&C Österreich,
• blisko 48 000 artykułów,
• 2,5 tys. pracowników w Austrii.

Grupa KRÖSWANG

• 11 lokalizacji i 130 samochodów ciężarowych,
• 400 pracowników,
• 2,5 tys. artykułów,
• 13,3 tys. klientów i 197 mln EUR rocznego obrotu.

Grupa KASTNER

• 8 lokalizacji i 90 samochodów ciężarowych,
• 950 pracowników,
• 60 tys. artykułów (z czego 14 000 to produkty bio),
• 41 tys. klientów marketów Cash&Carry generuje rocznie obroty w wysokości 267,5 mln EUR,
• 11 tys. decyduje się na dostawę, natomiast 30 tys. odbiera zamówienie osobiście. 

Trendy w sektorze HORECA

1. walka z marnowaniem żywności – kluczowy trend na rok 2023;
2. cyfrowa transformacja – pandemia COVID-19 przyśpieszyła proces digitalizacji i wymusiła zmiany w funkcjonowaniu wielu przedsiębiorstw;
3. zmiany nawyków żywieniowych – wzrasta trend w kierunku slow food, zastosowania roślinnych alternatyw oraz konsumpcji zdrowej żywności (organicznej i bio).

Lokalni brokerzy

Austriaccy brokerzy produktów Food / Non-Food są lokalnym partnerem dla zagranicznych marek, mających w planach ekspansję swojego brandu lub ekspansję pod marką własną w Austrii. Dzięki wiedzy o lokalnym rynku brokerzy pomagają odpowiednio ukierunkować działania sprzedażowe i marketingowe oraz wspierają optymalizację łańcucha dostaw (często posiadają własne magazyny). Dysponują kompetentnymi zespołami sprzedażowymi/marketingowymi oraz szerokimi kontaktami w handlu, agencjach marketingowych oraz w dystrybucji.

• Maresi
• Weihs Food Distributor
• Your Food Brands
• InFood

Zalety i wady ekspansji na rynek austriacki

Niepodważalnymi plusami jest fakt, że Austria jest rynkiem unijnym charakteryzującym się wysoką siłą nabywczą i wysoką świadomością konsumentów odnośnie do jakości produktów spożywczych. Bliskość rynku i niższe koszty transportu z Polski w porównaniu z innymi krajami Europy Zachodniej przemawiają na korzyść tego rynku. Na uwagę zasługuje również wysoki udział marek własnych w najważniejszych sieciach.

Największym minusem jest natomiast presja na cenę – od dostawcy z Europy Wschodniej oczekuje się niższych cen ze względu na korzystniejszą strukturę kosztów. W rozmowach biznesowych, negocjacjach, dokumentacji handlowej, procedurach urzędowych dominuje niemiecki, dlatego warto, by zespół obsługujący ten rynek, komunikował się właśnie w tym języku. Trzeba też pamiętać o tym, że rynek austriacki jest nasycony, więc przebicie się ze swoją ofertą bywa trudne.