Węgry – charakterystyka rynku

Węgry to państwo w Europie Środkowej bez dostępu do morza, ale z piękną stolicą w Budapeszcie, znane z gorących źródeł, papryki, wina i pikantnej kuchni. Jest członkiem ONZ od 1955 roku, NATO od 1999 oraz Unii Europejskiej od 2004.

Ogólna charakterystyka

Powierzchnia Węgier wynosi 93 030 i w 2/3 teren ten zajmuje Nizina Węgierska a dokładniej równinna Kotlina Panońska , przez którą płynie rozległa dolina Dunaju. Wyróżnia się na niej Wielką i Małą Kotliny Węgierskie oddzielone od siebie poprzez Średniogórze Zadunajskie. Na północy kraju, w górach Matra, leży najwyższy szczyt – Kekes mierzący 1014 m n.p.m. zaliczany do Korony Europy. Przy zachodniej granicy państwa rozciągają się Alpy Węgierskie.

Węgry położone są w dorzeczu Dunaju, ich największej rzeki i należą do zlewiska Morza Czarnego. Inne duże to jego dopływ Raba oraz rzeka Cisa wraz z dopływami Keresz i Marusza.  Na terenie Węgier znajdują się nieliczne jeziora, ale jedno z nich – Balaton, pochodzenia tektonicznego, o powierzchni 596 km2 jest  największym w Europie Środkowej choć płytkim, jego średnia głębokość to zaledwie 3m. Wielbicieli wód gorących i turystów  na Węgry przyciągają także dość bogato występujące po wulkaniczne  źródła termalne oraz  kilka jezior słonych.

Łączna długość węgierskich granic wynosi 2242 km, z czego 1586 km to granice wewnętrzne w ramach UE, 656 km to granice zewnętrzne UE. Węgry graniczą z Austrią, Słowacją, Ukrainą, Rumunią, Serbią, Chorwacją i Słowenią.

Liczba ludności Węgier wynosi blisko 10 mln, z gęstością zaludnienia ponad 105 os/km2 i są krajem dość jednolitym etnicznie. Około 90% społeczeństwa stanowią Węgrzy. Mieszkają tu ponadto: Romowie, Niemcy, Serbowie, Słowacy i Rumuni.

Prawie  2 mln osób mieszka w stolicy kraju Budapeszcie. Inne większe miasta są już jednak znacznie mniej liczebne (Debreczyn ok. 200 tys., Miszkolc ok. 160 tys. czy Pecz i Gyor po ok. 140 tys.) Urbanizacja jest na poziomie 68%.

Język urzędowy – węgierski (grupa języków ugryjskich, zaliczanej do podrodziny ugrofińskiej (w ramach rodziny uralskiej).

Waluta –  forint (HUF), który dzieli się na 100 fillerów.

Rolnictwo

Węgry należą do krajów o największej powierzchni użytków rolnych wynoszącej 66%, z czego ponad 50% to grunty orne, 12% to łąki i pastwiska oraz ponad 3% to sady.

Z upraw podstawowe znaczenie mają  zboża: pszenica, kukurydza i jęczmień. W dolinie Dunaju uprawia się  buraki cukrowe, słoneczniki, ziemniaki, rośliny pastewne oraz tytoń. Kolebką dobrze rozwiniętego sadownictwa są   okolice Kecskemet. Uprawia się tam brzoskwinie, morele, jabłonie i śliwy. Na południowych, nasłonecznionych stokach gór Średniogórza Zadunajskiego, Średniogórza Północnowęgierskiego i gór Mecsek znajdują się winnice.  Na terenie całego kraju hoduje się trzodę chlewną i drób a na zachodzie  przeważa hodowla bydła. Na mniej urodzajnych terenach górskich hoduje się owce. Węgry mają dość żyzne gleby (ok. 30% to czarnoziemy), ale mniej korzystny do uprawy klimat.  Są położone w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego o cechach kontynentalnych (cechy oceaniczne klimatu zaznaczają się jego zachodnich obrzerzach). Średnia temperatura stycznia to 0°C na zachodzie i blisko -4°C na wschodzie kraju. W lipcu średnia temperatura to poziom  20°C na zachodzie i około 25°C na południu kraju. Opady na obszarze Węgier są zróżnicowane. Przeważają opady w porze ciepłej, a na nizinach zdarzają się susze, zwłaszcza w okresach letnich.

Infrastruktura transportowa

Węgry dysponują autostradami o łącznej długości 882 km. Długość sieci dróg wynosi 31 628 km. Długość dróg krajowych to 8297 km, a dróg szybkiego ruchu (autostrady wraz z drogami ekspresowmi) – 1272 km.

Główne autostrady (www.autopalya.hu):

• M0 – obwodnica Budapesztu,
• M1 – Budapeszt-Győr-Hegyeshalom (w kierunku Austrii i Słowacji),
• M3 – Budapeszt-Füzesabony-Nyiregyháza (w kierunku Rumunii i Ukrainy),
• M5 – Budapeszt-Kecskemét-Szeged (w kierunku Serbii),
• M6 – Budapeszt-Dunaujváros (w kierunku Chorwacji),
• M7 – Budapeszt-Siófok-Nagykanizsa (w kierunku Chorwacji).

Samochody ciężarowe do 7,5 t oraz powyżej 7,5 t i powyżej 12 t objęte zostały opłatami nowego elektronicznego systemu opłat drogowych na Węgrzech HU-GO:

https://www.hu-go.hu/articles/index/3196 (również w jęz. polskim).

Dopuszczalna prędkość wynosi: autostrady – 130 km/godz., drogi ekspresowe – 110 km/godz., inne drogi – 90 km/godz., w obszarze zabudowanym – 50 km/godz.

Węgry są gęsto pokryte szlakami kolejowymi. Długość linii kolejowych to 8017 km (2014). Największą firmą zarządzającą jest MÁV Zrt. (Węgierskie Koleje Państwowe). Znaczenie tego transportu jest duży a plany i potencjał jego rozwoju  ogromny biorąc pod uwagę położenie kraju.

Połączenia lotnicze. Po upadku linii lotniczych Malév  wzrosła ilość połączeń realizowanych przez tanie linie lotnicze takie jak Wizzair, Ryanair i inne. Najważniejszym portem lotniczym jest Budapest-Międzynarodowy Port Lotniczy im. Ferenca Liszta, nazwa zwyczajowa – Ferihegy (www.bud.hu) (obecnie funkcjonuje wyłącznie Terminal 2; Terminal 1 został zamknięty dla ruchu pasażerskiego), lotnisko obsługuje 85% ruchu pasażerskiego. Pozostałe porty to: Debreczyn, Sármellék-Balaton (sezonowo). Inne lotniska obsługujące loty cywilne (general aviation): Győr-Pér, Pécs-Pogány. Szczegółowe informacje: http://www.hungaryairport.hu

Dunaj i Cisa są wykorzystywane w wodnym transporcie śródlądowym. Największymi portami rzecznymi są Budapeszt i Dunaujvaros nad Dunajem oraz Segedyn nad Cisą.

Źródło: Informator Ekonomiczny MSZ

Rozwój gospodarczy

W 2022 roku PKB Węgier wyniosło 178,79 mld USD, a PKB per capita 18,463 USD. Wzrost gospodarczy przez dłuższy czas wynikał z dużych międzynarodowych inwestycji. Obecnie władze kraju kładą większy nacisk na rozwój sektora małych i średnich przedsiębiorstw.

 Na Węgrzech sektor usług stanowi o 65% PKB, przemysł 30% PKB i rolnictwo  5% PKB.

Podobnie jak w innych krajach Grupy Wyszehradzkiej, duże znaczenie dla tempa wzrostu PKB ma wymiana handlowa. Największy udział w przemyśle ma sektor motoryzacyjny.

Słabszą stroną Węgier jest niska populacja i starzejące się społeczeństwo oraz znaczne ograniczenie krajowej siły nabywczej  spowodowane obecnie wysoką inflacją.

Węgry są mało zasobne w surowce mineralne. Najważniejsze z eksploatowanych surowców są boksyty dość znacznie już wyeksploatowane głównie w Średniogórzu Zadunajskim oraz  rudy żelaza i manganu. W Średniogórzu  Północnowęgierskim rudy cynku, ołowiu, miedzi. W rejonie Segedynu wydobywa się ropę naftową i gaz ziemny, którego spore nowe zasoby odkryto w rejonie Mako. Z innych surowców energetycznych eksploatowany jest również węgiel kamienny (góry Mecsek) oraz węgiel brunatny  rejon Średniogórza Zadunajskiego i Północnowęgierskiego (Miszkolc). Złoża naturalne poza boksytami, nie zaspokajają zapotrzebowania kraju.

Handel zagraniczny

Za 2021 rok

Według danych Export Intelligence w 2021 roku obroty handlowe Węgier ze światem wyniosły 280,16 mld USD (dla porównania: 233,39 mld USD w 2020 r. 239,5 mld USD w 2019 r. 241,34 mld USD w 2018 r.), przy dodatnim saldzie na poziomie 2,35 mld USD, jednak niższym niż w latach poprzednich (6,55 mld USD w 2020r., 4,86mld USD w 2019 roku).

Wartość eksportu wyniosła 141,26 mld USD (119,97mld USD w 2020 r. 122,18mld USD w 2019 r. 123,96 mld USD w 2018 r.), a importu 138,9 mld USD (113,42 mld USD w 2020 r. 117,32 mld USD w 2019 r. 117,38mld USD w 2018 r.)

Najważniejsi odbiorcy węgierskiego eksportu w 2021 r., to:

1. Niemcy (37,78 mld USD, wzrost o 12,85%),
2. Włochy (8,27 mld USD, wzrost o 31,28%),
3. Rumunia (7,43 mld USD, wzrost o 19,09%),
4. Słowacja (7,27 mld USD, wzrost o 12,84%),
5. Austria (6,38 mld USD, wzrost o 22,61%),
6. Polska (6,05 mld USD, wzrost o 22,31%),
7. Francja (5,93 mld USD, wzrost o 17,7%),
8. Czechy (5,78 mld USD, wzrost o 20,54%),
9. Holandia (4,68 mld USD, wzrost o 11,65%),
10. Wielka Brytania (4,42 mld USD, wzrost o 19,9%)

Źródło: UN Comtrade.

Najważniejsi partnerzy w węgierskim imporcie w 2021 r., to:

1. Niemcy (33,04 mld USD, wzrost o 18,47%),
2. Chiny (9,81 mld USD, wzrost o 8,87%),
3. Austria (8,46 mld USD, wzrost o 28,57%),
4. Słowacja (8,16 mld USD, wzrost o 53,41%),
5. Polska (7,93 mld USD, wzrost o 20,23%),
6. Holandia (6,85 mld USD, wzrost o 24,65%),
7. Czechy (6,18 mld USD, wzrost o 18,67%),
8. Włochy (6,19mld USD, wzrost o 32,45%),
9. Francja (4,42 mld USD, wzrost o 3,39%),
10. Rosja (4,26 mld USD, wzrost o 64,86%).

Źródło: UN Comtrade.

Najczęściej eksportowane  grupy towarów:

• Maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich części, rejestratory i odtwarzacze dźwięku, rejestratory i odtwarzacze obrazu i dźwięku wraz z częściami i akcesoriami tych artykułów:
• Pojazdy nie szynowe oraz ich części i akcesoria;
• Reaktory jądrowe, kotły, maszyny i urządzenia mechaniczne wraz z częściami do nich;
• Tworzywa sztuczne i artykuły z tworzyw sztucznych;
• Żeliwo i stal;
• Paliwa mineralne, oleje mineralne i produkty ich destylacji, substancje bitumiczne, woski mineralne;
• Produkty farmaceutyczne;
• Produkty chemiczne różna;
• Chemikalia organiczne;
• Kauczuk i artykuły z kauczuku;
• Zboża;
• Nasiona i owoce oleiste, ziarna, nasiona i owoce różne, rośliny przemysłowe lub lecznicze, słoma i pasza.

Uwaga: Najczęściej eksportowane towary są liczone na podstawie średniej eksportu z ostatnich 5 lat.

Najczęściej importowane grupy towarów:

• Urządzenia elektryczne;
• Pojazdy drogowe;
• Urządzenia telekomunikacyjne i audio-wideo;
• Maszyny ogólnego zastosowania przemysłowego;
• Produkty medyczne i farmaceutyczne;
• Miedź i artykuły z miedzi;
• Aluminium i artykuły z aluminium;
• Żeliwo i stal;
• Tworzywa sztuczne.

Uwaga: Najczęściej importowane towary są liczone na podstawie średniej eksportu z ostatnich 5 lat.

Usługi

Saldo wymiany handlowej usług Węgier wzrosło rok do roku z 5,02 mld USD w 2021 roku do 8,06 mld USD w 2022 roku.

Wartość eksportu usług wynosiła w 2021 roku 22,1 mld USD i wzrosła do 29,27 mld USD w 2022 roku.

Wartość importu usług wynosiła w 2021 roku 17,09 mld USD i wzrosła w 2022 do poziomu 21,22 mld USD.

Główne eksportowane usługi to: usługi transportowe, pozostałe usługi biznesowe, podróże zagraniczne, usługi telekomunikacyjne, informatyczne i informacyjne; usługi kulturalne i rekreacyjne; naprawy; usługi finansowe; uszlachetnianie; usługi budowlane.

Główne importowe usługi to: telekomunikacyjne, informatyczne i informacyjne; usługi transportowe; uszlachetnianie; usługi budowlane; pozostałe usługi biznesowe; podróże zagraniczne; usługi finansowe; opłaty z tytułu użytkowania własności intelektualnej; naprawy.

Główne kierunki eksportowe węgierskich usług to Niemcy, Stany Zjednoczone, Austria, Szwajcaria, Rumunia, Holandia, Włochy, Dania, Francja, Polska. Główne kierunki importowe usług to Niemcy, Stany Zjednoczone, Austria, Irlandia, Holandia, Francja, Słowacja, Włochy, Szwajcaria, Czechy.  

Więcej informacji o Węgrzech znajdziesz w dziale Kierunki eksportu

Źródło: Raport PAIH „Węgry, materiały PAIH, Export Intelligence, Informator Ekonomiczny MSZ.