Zjednoczone Emiraty Arabskie – szansa dla polskiej żywności

Polscy eksporterzy żywności w poszukiwaniu nowych rynków zbytu mogą zainteresować się stosunkowo niedużym, lecz atrakcyjnym krajem Zatoki Perskiej, jakim są Zjednoczone Emiraty Arabskie. Rynek ten ma wiele do zaoferowania dla polskich przedsiębiorców mających w swojej ofercie wysokiej jakości produkty lub poszukujących finansowania dla innowacyjnego pomysłu, rozwiązania dla rolnictwa lub przemysłu spożywczego.

Warto zauważyć, że potencjał ZEA został doceniony w polskiej Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, przyjętej przez Radę Ministrów w 2017 r. i obejmującej perspektywę czasową do 2030 r., jako kierunek ekspansji zagranicznej dla branży polskich specjalności żywnościowych.

Klimat niesprzyjający uprawom

Zjednoczone Emiraty Arabskie to kraj pustynny, o gorącymi suchym klimacie zwrotnikowym, zmagający się z niedoborem wody oraz niewielką ilością gruntów nadających się pod uprawy. W jego skład wchodzi siedem emiratów: stołeczne Abu Zabi, Dubaj, Szardża, Adżman, Umm al-Kajwajn, Ras al-Chajma i Fudżajra. Najbardziej rozpoznawalnym z emiratów jest Dubaj, którego atrakcyjne otoczenie biznesowe oraz liczne zachęty podatkowe i inwestycyjne przyciągają przedsiębiorców i inwestorów z całego świata. Najbardziej znane inwestycje to najwyższy budynek świata – Burdż Chalifa, trzy sztuczne wyspy w kształcie palmy i bezzałogowy transport szynowy. Emiraty zamieszkuje ok. 9,5 mln mieszkańców, z czego tylko ok. 12 proc. stanowią rodowici Emiratczycy. Pozostałe ok. 88 proc. populacji stanowią emigranci, głównie z krajów Azji Południowej takich jak Indie, Bangladesz i Pakistan (ok. 60 proc.) oraz z Egiptu i Filipin.

Import produktów żywnościowych

Emirackie rolnictwo i przemysł przetwórczy, pomimo wysiłków i imponujących inwestycji władz, nie jest w stanie zaspokoić wewnętrznej konsumpcji. Przeważająca ilość żywności dostępnej na rynku (do 90 proc.) pochodzi z importu. Wartość emirackiego importu produktów żywnościowych rośnie z roku na rok, w 2020 r. wyniosła ok. 14 mld USD¹. Emiraty importują głównie owoce i orzechy, mięso, produkty mleczarskie oraz nasiona roślin oleistych². Polska również sukcesywnie zwiększa swój eksport rolno-spożywczy do ZEA. W 2021 r. do Emiratów trafiła polska żywność o wartości blisko 81 mln euro (wzrost o 10 proc. w stosunku do roku 2020). Eksportowane były głównie wyroby cukiernicze, produkty mleczne, produkty zbożowo-mączne, tytoń i wyroby tytoniowe, woda i napoje, kawa, herbata i kakao, przetwory dla niemowląt, owoce i przetwory, mięso i przetwory (bez drobiu), warzywa, ryby i przetwory oraz wyroby spirytusowe.

Atrakcyjność cenowa produktów importowanych

Na atrakcyjność tego rynku wpływa również możliwość uzyskania lepszej ceny za produkt. Konsumenci są skłonni zapłacić wyższą cenę za produkt o wysokiej jakości, szczególnie w przypadku rozpoznawalnych marek. Związane jest to z zamożnością emirackiego społeczeństwa – PKB na mieszkańca wynosi ponad 63 tys. USD, co plasuje ZEA na 8. miejscu
w rankingu najbogatszych krajów³. Jest to również ósmy kraj pod względem wielkości rezerw ropy naftowej, w jego posiadaniu znajduje się blisko 6 proc. światowych zasobów⁴.

Rozwój pozanaftowych sektorów gospodarczych

Jednym z priorytetów ZEA jest jednak uniezależnienie się od koniunktury na rynku ropy naftowej i budowa pozanaftowych sektorów gospodarki takich jak m.in. turystyka. Poza grupą konsumentów emirackich i zamożnych emigrantów na rynku funkcjonuje równolegle duża grupa emigrantów zarobkowych o niskich dochodach, wrażliwa na wahania cenowe produktu i przywiązana do żywności z kraju pochodzenia.

Emiraty są nie tylko atrakcyjnym kierunkiem w przypadku bezpośredniego eksportu żywności, ale jednocześnie jako hub reeksportowy oferują możliwości dostępu do krajów arabskich należących do Rady Współpracy Zatoki Perskiej (GCC) oraz krajów MENA (Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej), z którymi powiązane są preferencyjnymi umowami gospodarczymi.

Emiracka Strategia Bezpieczeństwa Żywnościowego

Mimo uzależnienia od importu żywności ZEA są obecnie największym producentem produktów spożywczych na Bliskim Wschodzie. Kraj inwestuje duże środki w zwiększenie bezpieczeństwa żywnościowego zgodnie z priorytetami wyznaczonymi w emirackiej Krajowej Strategii Bezpieczeństwa Żywnościowego 2051. Jednym z projektów realizowanych przez Emirat Dubaju w ramach ww. strategii jest Food Tech Valley – projekt mający na celu potrojenie produkcji żywności Emiratów poprzez zastosowanie najnowszych technologii żywności, w tym robotyki i sztucznej inteligencji, do całorocznej uprawy roślin. Wśród celów wymienionych w ww. strategii wskazano wsparcie handlu produktami rolno-spożywczymi i dywersyfikację źródeł dostaw żywności do Emiratów, co stanowi również szansę dla polskich produktów żywnościowych. W ramach tworzenia strategicznych rezerw żywności ZEA poszukują dostawców, m.in. z Polski, podstawowych produktów żywnościowych takich jak mięso halal (drób i wołowina), produkty mleczne, mrożonki, produkty puszkowane i inne produkty łatwe do przechowywania⁵.

Strefy Wolnego Handlu

Jednocześnie władze ZEA podejmują szereg inicjatyw w celu przyciągnięcia zagranicznych przedsiębiorców. Powstało 45 stref wolnego handlu, które oferują korzystne warunki handlowe, w tym prawo do 100 proc. własności zagranicznej (poza strefą obowiązuje ograniczenie do wysokości 49 proc. udziału w firmie), zwolnienie z podatków, możliwość swobodnego wycofania kapitału i zysków do kraju pochodzenia, brak opłat celnych i kontyngentów.
Jedną z najważniejszych stref wolnego handlu jest strefa Ali Jebel w Dubaju. Jest ona połączona z największym emirackim portem handlowym, który obsługuje ponad 80 proc. importu towarów do ZEA. Prowadząc działalność w strefie, należy pamiętać, że firma działa poza obszarem celnym ZEA i może współpracować bezpośrednio jedynie z innymi podmiotami zarejestrowanymi w strefach lub z podmiotami zagranicznymi. Do wprowadzenia produktów na rynek ZEA potrzebny będzie agent lub oficjalny dystrybutor.

Nawiązywanie relacji biznesowych

ZEA to kraj otwarty na współpracę i oferujący wiele korzyści. W odróżnieniu od krajów zachodnich, u podstaw współpracy z partnerami biznesowymi z kręgu kultury arabskiej leżą nie tylko kwestie ekonomiczne, ale przede wszystkim osobiste relacje, które można nawiązać poprzez bezpośrednie spotkania, a w przypadku braku innej możliwości – spotkania online. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa zapewnia możliwość nawiązania relacji biznesowych dla polskich przedsiębiorców poprzez organizację stoisk narodowych oraz misji handlowych połączonych z udziałem w międzynarodowych targach spożywczych na terenie Emiratów takich jak GULFOOD oraz ISM Middle East (Yummex).

• ¹wg U.S. Department of Agriculture
• ²zgodnie z informacją przekazaną przez Izbę Handlową w Dubaju, dane z I-IX. 2021
• ³dane za 2020r. PKB per capita wg PPP (parytet siły nabywczej) – statystyki Banku Światowego
• ⁴stan na koniec 2020r. wg World Population Review
• ⁵zgodnie z informacją przekazaną przez Ambasadę, dostępną na stronie internetowej MRiRW, ZEA zainteresowane są pozyskaniem takich produktów jak mięso i produkty mięsne halal (drób i wołowina), produkty mleczne (mleko UHT, ser, masło, mleko dla niemowląt), owoce i warzywa oraz przetwory, mrożonki (produkty mięsne, produkty gotowe do spożycia, mrożonki owocowe i warzywne), soki i napoje, konserwy rybne, słodycze, produkty zbożowe (ziarno zbóż, płatki zbożowe, makarony, mąki, soczewica, kasza manna) i żywność puszkowana.